خدا او را واپس نهاده است تعلَّق ميگيرد ، و اگر چيزى باقى نماند بهره اى ندارد .
آنگاه زفر بن اوس گفت : پس چه عاملى تو را از آن باز داشت كه اين رأى را با « رمع » در ميان گذارى ؟ ابن عبّاس گفت : از او ترسيدم . پس زهرى گفت : به خدا قسم اگر رأى امام عادلى كه كارش بر ورع بنياد شده بر اين رأى مقدّم نشده بود ، و به صورت كارى امضاء شده و گذشته در نيامده بود ، حتّى دو نفر از اهل علم در اين باره با ابن عبّاس اختلاف نميكردند .
شرح : « در اينكه گفت : « اگر چيزى باقى نماند بهره اى ندارد » اشكال واضحى است ، زيرا اگر مؤخّر و مقدّم را در يك مرتبه در نظر بگيريم و ميراث را على ما فرض الله تقسيم كنيم و چنانچه جمع فرائض از يك واحد بيش بود از سهام آنان كه خدا مقدّم داشته كسر كنيم چگونه تصوّر بىبهره ماندن آنان كه خداوند مؤخّر كرده است مىشود ؟ ! جز اينكه بگوئيم وى بر فرض محال اين كلام را گفته است براى مبالغه » .
5603 - فضل گفت : و عبد الله بن وليد عدنى راوى سفيان ( ثورى ) روايت كرده است كه گفت : ابو القاسم كوفى تلميذ أبو يوسف از أبو يوسف براى من حكايت كرد كه گفت : ليث بن أبى سليم ، از أبو عمرو عبدى از ابن سليمان [1] ، از على بن ابى طالب عليه السّلام براى من حكايت كرد كه او ميفرمود : فرائض از شش سهم تشكيل ميشوند : دو ثلث چهار سهم ، و نصف سه سهم ، و ثلث دو سهم ، و ربع يك سهم و نيم ، و ثمن سه ربع سهم ، و هيچ كس با وجود فرزند جز پدر و مادر و زوج و زن ارث نميبرد و مادر را جز فرزندان و برادران از ثلث محجوب نميسازند . و سهم زوج از نصف نميفزايد ، و از ربع نميكاهد ،

[1] ابو عمرو عبدى اشتباه است و صحيح ابو عمرو عبيدة السلمانى است كه از اصحاب امير المؤمنين است .

126