آزاد كردن بردگان ، و انفاق در راه خدا و درماندگان در راه سفر ، فريضه اى از جانب خداست ، آيا نظر شما اين است كه به همگى نامبردگان ، اگر چه عارف به حق شما نباشند ، داده مىشود ؟ فرمود : امام به همگى ايشان عطا مىكند ، زيرا كه ايشان به طاعت او معترفند .
زراره گويد ، گفتم : پس اگر عارف به حق شما نبوده باشند ؟ امام فرمود : اى زراره اگر زكات را به كسانى ميدادند كه عارف بودند ، و از غير ايشان بازمىداشتند ، موردى براى اعطاى زكات يافت نميشد ، و همانا كه زكات به افراد غير عارف داده مىشود ، تا به دين راغب شوند ، و در آن استوار بمانند . و اما امروز تو و يارانت آن را جز به افراد عارف ندهيد ، و هر كه را از مسلمين يافتيد كه عارف بود به او عطا كنيد و به ساير افراد مردم عطا مكنيد .
سپس فرمود : سهم مربوط به « المؤلفة قلوبهم » و سهم مخصوص آزاد كردن بردگان عام است ، يعنى هم اصناف كفّار را شامل مىشود ، و هم اصناف مسلمين را و بقيّه سهام ، خاصّ است - يعنى به مردم عارف اختصاص دارد - . ( يعنى امامى مذهبان ) .
راوى گويد : گفتم : اگر افراد عارف يافت نشوند ؟
امام فرمود : خداى عزّ و جلّ فريضه اى را فرض نميكند كه اهل آن يافت نشوند گفتم : اگر اموال زكات براى ايشان كفايت نكند ؟ فرمود : خداى عزّ و جلّ به آن اندازه

303