بنا بر اين « قانع » كسى است كه به آنچه به او داده مىشود خرسند ميگردد ، و درخواست هم مىنمايد ، و « معتر » نيازمندى است كه پيش مىآيد و به گوشه و كنايه درماندگى خود را آشكار مىسازد ولى درخواست نمىكند ، و گفته مىشود :
« قنع يقنع قنوعاً » ( اظهار حاجت كردن بخوارى ) از همين « قنوع » گرفته شده ، و قانعى كه به آنچه خدا به او داده راضى است از آن باب نيست . ( بلكه از « قنع يقنع قنعاً » مثل « فرح يفرح » اقتباس گرديده است ) . و نيز « قنعت ، أقنع قناعة » عين الفعل ماضيش كسره دارد ، و آن كه مصدرش « قنوع » است عين الفعل ماضيش فتحه دارد ( مثل منع يمنع ) ، و اشتقاق هر يك از مصدرى جداگانه است آن از « قنوع » [1] است و اين از « قناعت » .
باب 195 - معنى گفتهء حضرت ابراهيم عليه السّلام * ( بَلْ فَعَلَه كَبِيرُهُمْ ) * و معنى * ( إِنِّي سَقِيمٌ ) * و معنى قول حضرت يوسف عليه السّلام * ( « إِنَّكُمْ لَسارِقُونَ » ) * 1 - صالح بن سعيد به نقل از يكى از راويان از امام صادق عليه السّلام روايت

[1] در قاموس اللَّغة آمده است كه گويند : « نسأل اللَّه القناعة و نعوذ باللَّه من القنوع » از خداوند قناعت را مسألت مىنمايم و از قنوع بد و پناه مىبرم .

34