نام کتاب : معاني الأخبار ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 2 صفحه : 274
چون به سال ششم در آمد « ثنىّ » ناميده مىشود چون چهار دندان پيشين آن مىافتد ، و چون به سال هفتم در آيد چهار دندان آن كه بين ثنايا و أنياب قرار دارد مىافتد ، و چون وارد سال هشتم گردد ، دندانى كه بعد از رباعيه است بنام « سديس » مىافتد ، و وقتى نه ساله شد ، دندان نيش در آورده ، و بازل ناميده شود ، و چون در سال دهم در آيد « مخلف » ناميده مىشود ، و بعد از اين ديگر نامى ندارد . و مقدار عمرهائى كه در زكات مقرّر گرديده از « ابن مخاض » شروع و به « جذع » خاتمه يافته است . شرح : حديث پيش را كه به « حسنة الفضلاء » مشهور است ، در تمامى كتب أربعه نقل كردهاند و مرحوم فيض در وافى اين خبر و همچنين خبرى را كه در باب « صدقة البقر » از همين چند راوى هست يك جا آورده ، و در ذيل آن كلام استادش را كه در پاورقى متن عربى همين كتاب آمده نقل كرده ، ولى مرحوم صاحب وسائل پس از نقل آن از كتب أربعه فرموده : « و رواه الصدوق في معانى الأخبار عن أبيه عن حمّاد بن عيسى مثله ، الَّا أنّه قال على ما في بعض النسخ الصحيحة : فإذا بلغت خمسا و عشرين فإذا زادت واحدة فيها بنت مخاض . . . » . و خود مرحوم صدوق هم در خصال روايت كرده : « فاذا بلغت خمس و عشرين فخمس شياه ، فإذا زادت واحدة ففيها بنت مخاض . . . » و در آخر حديث فرموده : « فيسقط الغنم بعد ذلك و يرجع ألى أسنان الإبل » . بنا بر اين با روايات ديگر اختلافى ندارد ، ولى با آنچه اكنون در اين نسخه موجود است اين تفاوتها ديده مىشود : 1 - بيست و شش شتر را نصاب مستقلَّى قرار نداده ، 2 - در نصابهاى بعدى يك افزوده نشده ، 3 - افزوده شدن يك بر 120 را نصاب ديگرى قرار داده كه هر سه مخالف با نظر مشهور و احاديث ديگرى مىباشد ، و بقول مرحوم صاحب
274
نام کتاب : معاني الأخبار ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 2 صفحه : 274