بعد از آن بايد به مقدار عمرهاى شتران ( كه بيان شد ) رجوع شود ، و بر اندكى بيشتر و كمتر از عدد عقود ( 10 - 20 - 30 - . . . ) ؛ و شترهاى بكارگرفته شده ( مثل باركش يا آب كشى كه اسم بيكارى بر آن صدق نكند ) زكات ندارند و زكات فقطَّ در شترهائى است كه در تمام سال از علف و گياه بيابان كه مالك معيّنى ندارد و بهاى آن را مطالبه نمىكند ، بچرد .
راوى گويد : عرض كردم در شتر بختى ( شتر قديمى گردن درازى كه غير عربى است ) بيابانچر چطور ؟ فرمود : زكات آنهم مانند شتر عربى است . مصنّف اين كتاب گويد : نوشته اى به دستخطَّ سعد بن عبد الله بن ابى خلف رضى الله عنه يافتم كه در آن چنين نگاشته شده بود : و عربها براى هر دورهء عمر شتر نامى نهاده‌اند از لحظه اى كه از مادر زائيده شده تا پايان يك سال را « حوار » نامند ، و چون به سال دوم وارد شد « ابن مخاض » گويند ، چون مادرش مىتواند حامله شود ، و چون به سال سوم رسيد « ابن لبون » ناميده مىشود ، و آن بدين جهت است كه مادرش بچّه آورده و پستانهايش شير دارد .
وقتى وارد سال چهارم شد نرينه اش را « حقّ » و مادينه اش « حقّه » نامند ، زيرا توانايى حامله شدن دارد . و چون وارد سال پنجم شد « جذع » ناميده مىشود و

273