بوران و سرما است ، هنگامى كه در تابستان گفتم به نبرد با ايشان برخيزيد ، پاسخ داديد : گرماى تابستان بيداد مىكند ، بما مهلت بده تا فشار گرما كاسته شود . شما كه با چنين بهانه هايى ، عاجزانه از گرما و سرما گريزانيد ، به خدا سوگند ! از لبهء تيز شرر بار شمشير برهنهء دشمن بيشتر خواهيد گريخت ( با چنين روحيه اى ، آنگاه كه آتش جنگ پيكرتان را بسوزاند چگونه خواهيد توانست سينهء گناه آلود آنها را از هم بدريد و دست جنايتكارشان را از دامن خود كوتاه سازيد ) . ( سپس با لحن پرخاشگرانه اى فرمود : ) اى مردنمايانى كه اثرى از مردانگى در شما ( فكر و روحتان ) نيست ! با شما هستم ! شمائى كه انديشه‌هاى مشوّشتان به كوتاهى انديشه و آرمان كودكى مىماند كه نيازمند به دايه است و همچون پرده نشينان و عروسان تازه به حجله رفته كه براى هر چيز منتظر كمك هستند ! به خدا قسم با سرپيچى و نافرمانيهايتان ، فكر و نقشه‌ام را تباه ساختيد ، و دل خونينم را با رفتار ناهنجارتان از جوش و خشم مالامال كرديد ، تا كار به جايى رسيد كه مقام سربازىام را لكه دار كرديد ، و مردم مرا مسئول خودسريهاى شما دانسته و كاردانى مرا زير سؤال بردند تا آنجا كه قريش گفتند : پسر ابو طالب دلاور است ولى درست با تاكتيكهاى جنگى آشنائى ندارد و خام است ، ( با تعجّب فرمود ) خدا خيرشان دهد ( تا بتوانند گفتار خود را سنجيدهء ادا كنند ) ، آيا در ميدان كارزار چه كسى فنون نظامى را بهتر از من مىداند ، و يا استوارتر و

238