است . و فرمايش امام مجتبى عليه السّلام كه فرموده : « نماز ظهر و عصر عجما است » از همين باب است ، يعنى قرائت در آن شنيده نمىشود .
و امّا « جبار » بمعنى به هدر رفتن ، و آسيب ، و چارپا وقتى هدر است كه افسار گسيخته باشد ، و افساركش يا چهارپا دارى نداشته ، يا كسى بر آن سوار نباشد ، پس هر گاه يكى از اين سه حالت در آن بود ، صاحبش ضامن است چون در اين هنگام جنايت از چارپا نيست ، بلكه آن جنايت از شخصى است كه افسار حيوان را در اختيار دارد .
و امّا قولش كه گويد : « و چاه جبار است » ، در آن چند قول است : يكى آنكه شخصى به چاه كنى مزد مىدهد تا در ملكش چاهى بكند ، و آن بر روى چاه كن فرو مىريزد ، در اين مورد بر صاحب چاه ضمانى نيست ، و قول ديگر : آن چاهى است كه در ملك شخص وجود دارد و انسان يا چارپائى در آن مىافتد ، ضمانى بر او نيست چون در ملك او بوده است . و قاسم بن سلَّام مىگويد : به نظر من چاه كهنه و قديمى است كه معلوم

225