منظور وى از « آخرين » ، امّت با فضيلت بود و خدا دعايش را پذيرفت و براى او و پيامبران ديگر خود زبان راستگويى در امّت آخر زمان قرار داد ، كه او علىّ بن أبى طالب بود و اين همان است كه خدا فرموده : * ( وَجَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا ) * ( داديم مر ايشان را زبان راستگو در حالى كه بلند آوازه بود - مريم : 51 ) . دهم - آزمايش جان ، كه او از اين امتحان سربلند بيرون آمد ، وى را در منجنيق نهاده ، در آتش افكندند .
شرح : اين ماجرا در قرآن كريم سورهء انبياء ( 21 ) از آيات 50 تا 70 بيان شده است و نشانگر ارادهء پولادين اوست كه براى رسيدن به هدف از هيچ چيز كوتاهى نمىكند ، و حتّى به جبرئيل مىگويد : « امّا اليك فلا ، امّا الى ربّ العالمين فنعم » .
يازدهم - آزمايش در فرزند بود ، وقتى كه مأمور به قربانى نمودن فرزند دلبندش اسماعيل شد ( در قرآن كريم ، سورهء صافات : ( آيات 100 تا 109 ) بيان شده و نشانگر تسليم محض بودن او در مقابل امر خداست ) .
دوازدهم - دچار شدن به آزمايش سخت خانواده بود هنگامى كه همسرش را از دست عرارهء قبطى ، كه در ماجراى گرفتار گشتن ابراهيم از او ياد شده است ، رها ساخت .
سيزدهم - دچار شدن به كج خلقى همسرش ساره .
چهاردهم - فروتنى او در برابر خداوند و كوچك دانستن فرمانبردارى خود از او ، چنان كه عرضه مىدارد : * ( وَلا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ ) * ( مرا در رستاخيز

299