بدگويى و مذمّت نمىنمود ، كسى را سرزنش نمىكرد و عيبها و لغزشهاى مردم را جستجو نمىنمود ، و براى هر كارى سخن نمىگفت مگر در امرى كه اميد خيرى در آن بود ، و چون لب به سخن مىگشود ، در مجلس او سراپا گوش مىشدند و سرشان را به زير مىافكندند ، و آن چنان مجذوب سخنان حكيمانه اش مىگشتند كه گوئى پرنده اى بر سر آنان نشسته است ، و هر گاه سكوت مىفرمود آنان سخن مىگفتند ، در حضور آن جناب سخن تازه اى را مورد گفتگو و كشمكش قرار نمىدادند ، هر يك شروع به صحبت مىكرد ديگران ساكت مانده و به سخنش گوش فرا مىدادند و تا سخنش به پايان مىرسيد ، در بارهء همان سخنى كه اوّل مطرح شده بود در خدمتش به گفتگو مىپرداختند ، از آنچه مردم را به خنده مىانداخت مىخنديد ، و از آنچه آنان را شگفت زده مىساخت او هم در شگفت مىشد ، اگر غريبى مىآمد و بر خلاف آداب معمول رفتار مىكرد ، يا گستاخانه تقاضاى بىموردى را مطرح مىنمود تحمّل مىكرد ، و حتّى اصحاب او بيگانگان را با خود به انجمن آن حضرت مىآوردند ، و مىفرمود : هر گاه نيازمندى را ديديد كه در پى چيزى تلاش مىكند به ياريش بشتابيد ( يا او را به من برسانيد ) و از سپاسگويى خوشش نمىآمد مگر كسى كه احسانى به او رسيده باشد ، و سخن هيچ كس را قطع نمىكرد مگر وقتى كه از حد مشروع تجاوز كرده و حرف باطل مىزد كه آنگاه او را نهى مىكرد ، و يا برمىخاست تا آن را نشنود .

198