مورد مؤاخذه قرار نمىداد ، مردم براى دريافت اطلاعات و اخبارى كه لازم بود به ديگران برسانند خدمت وى شرفياب مىشدند ( يا اخبار جارى را براى آن حضرت مىآوردند ) و از مجلس خارج نمىشدند مگر شيرين كام و هدايت يافته ، با بدست آوردن اطلاعات علمى ، و هنگامى كه از حضورش مرخّص مىشدند هر يك ، رهبرى براى دنيا بودند . فرمود : پرسيدم رفتار آن حضرت در خارج از منزل چگونه بود ؟ فرمود :
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله كلام خويش را در خزانهء قلب خود حفظ مىنمود و جز مواردى كه خود به آن عنايت داشت يا گفتنش ضرورى بوده و مىبايست مردم متوجه آن باشند ، لب به سخن نمىگشود ، با مردم خوگرفته و مونس مىگرديد و چنان جاذبه اش قوى بود كه هيچ كس را از خود دور نمىساخت ( ميان مردم ايجاد دوستى كرده و از تفرقه پرهيز داشت ) بزرگ هر طايفه را احترام و اكرام مىفرمود ، و او را فرمانرواى ايشان قرار مىداد ، با مردم با احتياط و پرهيز برخورد مىكرد بدون آنكه خوش رفتارى و گشوده رويى خويش را از كسى دريغ دارد ، اگر مدّتى يارانش را نمىديد از احوالشان جويا شده و دلجوئى مىكرد ، و از اينكه در ميان مردم چه مىگذرد و وقايع روزمرّه چيست ، سؤال مىفرمود . كار نيك را تحسين و تقويت و كار زشت را نكوهش و پست و بىمقدار مىكرد ، در همهء امور ميانه رو بوده و هرگز تندروى نمىكرد ، از خدا غافل نبود ، تا مبادا مردم نيز غفلت ورزند ، يا دلسرد و از حقّ رويگردان شوند ، از حقگوئى و حقّجوئى كوتاهى

195