روى زمين نمود با اين جمله تكليفى بفرشتگان متوجه ساخت و آن اينست كه بايد عقيده مند بفرمانبرى آن خليفه باشند ، در اين ميان ابليس پيرو اين سخن عقيده نفاقى اتخاذ كرد و آن را در دل گرفت و از همان هنگام اين خطاب منافق شد چون دل بر آن نهاد كه هنگام صدور فرمان باطاعت خليفه حق مخالفت او كند و اين زشتترين نفاق است زيرا نفاق با يك فرمانده غائب است و از اين رو شيطان رسواتر همه منافقانست و چون خداوند اين خليفه آينده را بفرشتگان خود معرفى كرد طاعت ويرا در دل گرفتند و مشتاق وى شدند و خلاف آنچه را شيطان تصميم گرفته بود تصميم گرفتند و مستحق ده برابر درجه گرديدند نسبت بآنچه دشمن خدا مستحق رسوائى و عذاب گرديد و البته طاعت و دوستى غائبانه ثواب بيشتر و مدح بيشترى دارد چون در معرض اشتباهكارى و نيرنگ نيست از اين رو از پيغمبر ( ص ) روايت شده كه فرمود هر كس دو غياب برادر دينى خود در حق وى دعا كند فرشته اى از آسمان آوازش دهد كه براى تو در برابر آن درخواست محقق باشد و خداوند تبارك و تعالى دين خود را بوسيله ايمان بغيب تاكيد فرمود و گفته است ( در سوره بقره آيه 2 ) هدايت براى پرهيزكارانست 3 آنان كه ايمان بغيب آرند - ايمان بغيب ثواب بزرگترى براى مؤمن بدان دارد چون از هر عيب و ريبى بر كنار است اگر كسى با خليفه حاضر دست بيعت دهد اين گمان پيش آيد كه اظهار اطاعت براى جلب منفعت و ثروت يا ترس از قتل و غارتست چنانچه شيوه دنياپرستانست در اطاعت پادشاهان خود ولى ايمان بغيب از همه اين آلودگيها بر كنار است و از همه اين عيوب محفوظ است و دليل بر اين گفته خداى عز و جل است ( در سوره مؤمن آيه 84 ) چون سختى عذاب ما را ديدند گفتند بخداى يگانه ايمان آورديم بدان چه شرك ميورزيديم كافر شديم و سودى از ايمان خود نبردند چون عذاب را معاينه كردند و چون پرستندگان حق حظ وافرى از ايمان بغيب دارند خدا فرشتگان خود را از اين ثواب بزرك محروم نساخت در خبر آمده است كه خداى سبحان هفتصد سال پيش از آفرينش آدم اين اعلام را بفرشتگان نمود و در اين مدت ثواب اين طاعت عايد آنان گرديد و اگر كسى

86