امير المؤمنين ؟ ناچار بايد بگويد : امير المؤمنين ؟ و به او مىگوئيم : چرا آن حضرت با آن قوم جهاد نكرد ؟ هر عذرى كه بياورد بايد مانند آن را از اماميّه بپذيرد ، زيرا همهء مردم مىدانند كه امروزه باطل قوىتر از سقيفه است و اعوان شيطان امروزه بيشترند . پس ما را به ذكر جهاد و ذكر آن تشنيع مكن كه خداى تعالى آن را در شرايطى واجب كرده است كه اگر آن شرايط را مىدانستى كلام و كتابت را كوتاه مىكردى ، و نسأل الله التّوفيق .
سؤالى ديگر :
به صاحب كتاب مىگوئيم : آيا حسن بن علىّ عليهما السّلام را در سازش با معاويه درستكار مىدانيد يا خطاكار ؟ اگر گويد : درست كار ، مىگوئيم : آيا او را درستكار مىدانيد - در حالى كه جهاد را ترك كرده و از امر به معروف و نهى از منكر آنچنان كه شما بر آن اشاره مىكنيد روى برگردانيده است - ؟ اگر بگويند درستكار مىدانيم زيرا مردم او را واگذاشتند و از آنها بر جان خود ايمن نبود و پيروان با بصيرت وى به تعدادى نبودند كه بتواند با آنها در برابر معاويه ايستادگى كند و هنگامى كه درستى اين مطالب را دانستند به آنها مىگوئيم : وقتى امام حسن عليه السّلام با وجود لشكر پدرش و اعلام امامتش بر فراز منابر و اينكه

251