إِلَّا الله » اقرار است بيكتائى خدا و نفى همهء انبازهائى كه معبود گرفته شده و خدا نيستند و مخلوقند ( و مخلوق شايستگى معبودى ندارد ) و اين اقرار اساس ايمان است و از تسبيح و تحميد بالاتر است و اعظم از آن دو ذكر ميباشد .
و چنانچه كسى بپرسد : چرا در ابتداء نماز و پيش از هر ركوع و سجود و قيام و قعود بايد تكبير گفت ؟ پاسخش همانست كه در اذان گفتيم .
و چنانچه بپرسد : چرا دعا در ركعت اوّل پيش از قراءت آمده ، و در ركعت دوم قنوت و دعا پس از قراءت ؟ .
شرح : « مراد دعاهائيست كه در بين تكبيرات هفتگانهء افتتاحيّه خوانده مىشود كه پس از سه تكبير متوالى اوّل اين دعا خوانده مىشود « اللَّهم أنت الملك الحقّ لا اله الَّا أنت ، سبحانك إنّى ظلمت نفسى فاغفر لى ذنبى ، إنّه لا يغفر الذّنوب إلَّا أنت » و در دو تكبير ديگر اين دعا خوانده مىشود : « لبّيك و سعديك ، و الخير في يديك ، و الشّر ليس اليك ، و المهدىّ من هديت ، لا ملجأ [ و لا منجا ] منك الَّا اليك ، سبحانك و حنانيك ، تباركت و تعاليت ، سبحانك ربّ البيت » و بعد از دو تكبير ديگر كه از اين هفت تكبير يكى را بايد تكبيرة الاحرام نيّت كند اين دعا خوانده مىشود :
وجهت وجهى للذى فطر السّماوات و الأرض ، عالم الغيب و الشهادة حنيفا مسلما و ما انا من المشركين ، انّ صلاتى و نسكى و محياي و مماتى لله رب العالمين ، لا شريك له و بذلك امرت و انا اول المسلمين و

219