بپا داشتن نماز بشتابيد ) رسيدن وقت نماز را بعموم شنوندگان اطَّلاع داده و اعلام مينمايد ، و آن را در ميانهء چهار جملهء پيش ، و چهار جملهء پس از آن ابلاغ ميكند ، و چهار حملهء مقدّم عبارت است از دو تكبير مكرّر ، و دو شهادت مكرّر بتوحيد و نبوّت ، و چهار جملهء مؤخّر كه عبارتند از « حىّ على الفلاح » مكرّر ، و « حىّ على خير العمل » ، مكرّر بمعنى بشتابيد براى رستگارى و سعادتمندى ، و بشتابيد براى بهترين اعمال كه نماز است ، سپس بسوى بهترين عمل خوانده است ، در حالى كه ترغيب كرده است در آن ، و سپس بگفتن دو بار تكبير و دو بار تهليل ، الله اكبر گفتن و لا اله الَّا الله ، ندا دادن جملات بعد را مانند جملات قبل تكميل مىنمايد و كلام را با ذكر و ياد « الله » كه نام معبود يكتا است پايان ميدهد همچنان كه با ياد همان نام آغاز نمود . پس اگر شخصى بپرسد : چرا در آخر « * ( لا إِله إِلَّا الله ) * » را قرار داد ، و « الله اكبر » چنان كه در اوّل آنست قرار نداد ؟ گفته مىشود : بدان جهت كه در آخر جملهء « * ( لا إِله إِلَّا الله ) * » نام خداى تعالى است ، و او خوشداشت كه سخن بنام او پايان يابد ، چنان كه بنام او آغاز شد .
و اگر بگويد : چرا بجاى « لا إِله إِلَّا الله » ، « سبحان الله » يا « الحمد لله » نيست ، در حالى كه نام خداوند در آخر اين دو جمله نيز هست ؟ گفته مىشود : « لا إِله

218