پس اگر پرسنده اى بگويد : چرا تكبير ( الله اكبر ) در اوّل اذان چهار بار مكرّر مىشود ؟ در پاسخ گويند : براى اينكه آن بدون سابقه شروع مىشود ، و قبل از آن كلامى نيست تا مستمع را توّجه دهد ، لذا اين تكرار براى بيدارى و هشدار دادن مستمعان است براى گوش فرا دادن به جملات پس از آن .
و باز اگر بپرسد كه : چرا پس از تكبير بلافاصله شهادتين مقرّر داشته است ؟
در پاسخ گويند : زيرا ايمان خود توحيد و اقرار بيگانگى پروردگار عزّ و جلّ است ، و پس از آن اقرار بنبوّت رسول او ، و آنكه طاعت آن دو و شناخت هر دو با يك ديگر در ايمان مقرون است و آنكه اساس ايمان شهادت دادن است ، و شهادتين در اذان مقرّر گشته همچنان كه در ديگر امور حقوقى دو شهادت مقرّر گشته است ، پس چون اقرار و اعتراف بيگانگى حقتعالى ، و اقرار و اعتراف بنبوّت پيامبر كرد ، پس بجملهء ايمان اذعان نموده ، زيرا اصل ايمان همان اقرار بخدا و رسولش ميباشد .
و اگر گوينده اى بگويد : چرا پس از اقرار و تصديق به يكتائى معبود و شهادت به نبوّت ، دعوت به نماز آمده است ؟ در پاسخ گويند : اساسا اذان براى دعوت بنماز در مكان مخصوص است ، و مؤذّن بگفتن « حىّ على الصّلاة » ( براى

217