اما اينكه او را بعد از خود قرار داد از اين جهت بود كه بمردم بنماياند كه آن حضرت بدنيا راغب است و وقع آن حضرت از قلوب مردم ساقط شده و اعتقادشان از او سلب شود .
ليكن چون در حين ولايتعهدى از آن حضرت ظاهر نشد مگر اعمالى كه باعث زيادتى فضل آن بزرگوار شد و در قلوب مردم جاى گرفت مأمون متكلمين هر شهر را جمع ميكرد بطمع اينكه يكى از آنها حضرت را مغلوب كرده و سبب سقوط عظم آن حضرت در نزد علماء و عامه خلق شود و از شهرتش بكاهد و احدى با او تكلم و سخنورى نكرد از يهود ، نصارى ، مجوس ، صائبين ( طائفهء باشند كه بهياكل فلكيه و حلول و تناسخ و خدايان عليحده در آسمانها قائلند و كواكب را مدبر عالم ميدانند ) و براهمه ( قومى باشند كه بعثت پيغمبران را تجويز نكردند و پادشاه مخصوصى را واسطهء ميان خالق و مخلوق ميدانند ) و دهريه و نه احدى از فرق مسلمين مگر آنكه آن حضرت جملگى را مغلوب كرد و بر آنها حجت وارد آورد و مردم ميگفتند بخدا قسم كه آن حضرت سزاوارتر است بخلافت از مأمون ، جاسوسان اين خبر را بگوش مأمون ميرسانيدند و بدين سبب غيظ ميكرد و حسدش شدت ميكرد و حضرت رضا ( ع ) از مأمون در هيچ حقى پروا نداشت و او را يارى نميكرد و در اكثر اوقات بر او رد ميكرد مأمون غضبناك شده و كينه اش زياد ميشد ليكن اظهار نميكرد و چون از حيله كردن در امر آن حضرت عاجز شد در كارش مكر كرد و او را بزهر شهيد كرد « باب پنجاه و نهم » « در تصريح كردن آن بزرگوار بامامت و خلافت فرزند دلبند خود » « ابى جعفر محمد بن على » از ابو الحسن محمد ابن ابى عباد كه نويسندهء حضرت رضا ( ع ) بود و فضل بن سهل از براى آن حضرت او را انتخاب كرده بود مروى است كه گفت حضرت رضا ( ع ) ذكر نميكرد فرزندش محمد ( ع ) را مگر بكنيهء او و ميفرمود من به ابى جعفر ( ع ) چنين نوشتم و ابو جعفر بمن چنان نوشت و حال اينكه آن بزرگوار كودك بود و در مدينه اقامت داشت پس آن حضرت او را بتعظيم خطاب ميفرمود و مرقومات آن حضرت كه وارد ميشد در نهايت بلاغت و حسن بود و از آن جناب شنيدم كه فرمود در ميان اهل بيت ابو جعفر وصى و خليفهء من است بعد از من .

486