كفاره بر او واجب باشد و استطاعت داشته باشد و از اين جهت فديه بر او واجب شده باشد و چون كه فديه بر او واجب شد روزه از او ساقط مىشود و روزه از او ساقط است و فديه بر او لازم است و اگر ناخوشى او در ميان اين دو ماه رمضان افاقه شود و قضاء روزه را نگيرد فديه بر او واجب است بجهت اينكه قضا را ضايع گذاشته است و قضاء بر او واجب است بجهت اينكه استطاعت داشته باشد . « مترجم گويد » كه نازل كردن اين روزه را بمنزلهء روزهء كفاره از اين جهت است كه فديه دادن بدل از روزه كفاره صريح آيهء شريفه است چنانچه مذكور شد در جواب سابق .
پس اگر بگويد چرا روزهء مستحبى قرار داده شد بايد در جواب گفته شود از براى اينكه روزهء واجبى را كامل كند .
پس اگر بگويد چرا در هر ماه سه روز روزهء مستحبى قرار داده شد كه در هر ده روز يك روز روزه دارد بايد در جواب گفته شود از براى آنكه خداوند ميفرمايد * ( مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَه عَشْرُ أَمْثالِها ) * هر كه حسنه كند ده مقابل پاداش او باشد .
پس هر كسى كه از هر ده روز يك روز روزه بگيرد گويا تمام روزگار را روزه گرفته است چنان كه سلمان فارسى ( ره ) گفته است - صوم ثلثة ايام صوم الدهر كله فمن وجد شيئا غير الدهر فليصمه روزه داشتن سه روز در هر ماه روزه داشتن روزگار است پس هر كسى زمانى غير از روزگار خود بيابد در آن زمان روزه بدارد يعنى ديگر زمانى نيست كه در آن روزه داشته شود .
پس اگر بگويد چرا در هر ماه در دههء اول روز پنج شنبه اول و در دههء آخر روز پنجشنبهء آخر روزه داشتن مقرر شد و در دههء وسط روز چهارشنبه معين گرديد بايد در جواب گفته شود اما روز پنج شنبه از اين جهت است كه حضرت صادق ( ع ) فرموده است كه در هر پنجشنبه اعمال بندگان بر خدا عرضه شود پس خدا دوست داشت كه بنده روزه دار باشد در وقتى كه اعمال او عرضه شود .
پس اگر بگويد چرا آخرين پنجشنبه ماه قرار داده شد يعنى در دههء آخر پنج شنبه آخر قرار داده شد بايد در جواب گفته شود از براى آنكه هر گاه عرض شود عمل هشت روز و بنده روزه دار باشد اشرف و افضل است از اينكه عمل دو روز عرض شود و بنده صائم باشد « مترجم گويد » كه در كتاب علل بدل از هشت روز سه روز است اما در اين نسخه شايد غرض اين باشد كه اگر آخر پنج شنبه از دههء آخر روزه بدارد پس لا اقل بايد هشت روز بآخر ماه مانده باشد و دو روز از دههء اول گذشته باشد و اگر در پنجشنبه آخر دههء آخر روزه بگيرد پس هشت روز لا اقل از دههء آخر گذشته باشد و بنا بر اين كه هر پنجشنبه اعمال عرضه شود پس اعمال اين هشت روز از اين دههء آخر عرضه خواهد شد و اين بنده صائم است اما بنا بر اينكه پنجشنبه اول از اين دههء آخر روز گرفته باشد دو روز از اين اعمال دههء آخر عرضه خواهد شد و روزى كه روزه داشته

354