است و الله العالم . و روزهء چهار شنبه از دههء وسط از اين جهت قرار داده شد كه حضرت صادق ( ع ) خبر داده است كه خدا فرمود آتش در اين روز خلق شده و در اين روز خدا هلاك كرد امتهاى گذشته را و اين روز پيوسته روز نحسى است پس خدا دوست داشت كه بندهء او بر روزه داشتن نحوست اين روز را از خود دفع كند .
پس اگر بگويد چرا در كفاره بر كسى كه نتواند بنده آزاد كند واجب شد روزه بدارد نه اينكه حج كند يا نماز كند يا غير از اينها بايد در جواب گفته شود از براى ما اينكه نماز و حج و ساير فرائض مانع است از اينكه انسان امر دنياى خود را بگرداند و اصلاح زندگانى خود كند با آن علتهائى كه ذكر كرديم در حق حائض كه روزهء خود را قضا ميكند و نماز خود را قضا نميكند .
پس اگر بگويد چرا بر او واجب شد كه دو ماه پى در پى روزه بدارد و واجب نشد كه يكماه يا سه ماه روزه بدارد بايد در جواب گفته شود از براى آنكه آن واجبى كه خدا بر خلق واجب كرده بود يكماه روزه بود و در كفارهء يكماه افزوده شد بجهت تأكيد و سختى بر او .
پس اگر بگويد چرا پى در پى قرار داده شد بايد در جواب گفته شود از براى آنكه اداء آن بر او آسان نباشد پس از كفاره باك نداشته باشد و استخفاف كند در دين خدا چه اگر اين دو ماه را متفرق روزه بگيرد و پى در پى نگيرد اداء آن بسيار سهل باشد .
پس اگر بگويد چرا امر شد بحج كردن بايد در جواب گفته شود از براى رفتن بسوى خدا و طلب كردن ثواب بسيار و بيرون رفتن بنده از گناهان در حالتى كه از گذشته تائب باشد و شروع در آينده كند يعنى بنوعى شود كه ابتداى عمل او باشد مثل طفل مادر زاد علاوه بر آنچه در حج است از بيرون كردن اموال و تعب انداختن ابدان و روى گردانيدن از اهل و فرزند و منع كردن نفس را از لذتها چه او در ميان گرما و سرما بسر برد و پيوسته متحمل صدمات سرما و گرما باشد و على الدوام چنين كند تا بمقصود خود برسد و با خضوع و مسكنت و تذلل باشد علاوه بر اينكه در حج است از براى جميع مردم از منافع در مشرق و مغرب زمين و كسانى كه در بيابان يا دريا باشند حج كنند و يا حج نكنند از تاجر و جالب و بايع و مشترى و كاسب و مسكين و مكارى فقير و آنچه در حج است از قضا شدن حاجتهاى اهل اطراف در مواضعى كه اجتماع ممكن باشد از براى حاجيان و ايشان با آنچه در حج است از پيدا كردن فهم و دانش و نقل اخبار ائمه ( ع ) بهر ستمى و بهر جانبى چنان كه حقتعالى فرموده است * ( فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ ) * و * ( لِيَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ ) * پس چرا كوچ نكند از هر فرقهء يك طايفهء تا تحصيل فهم كنند و در دين و بترسانند قوم خود را از معصيتها چون مراجعت كردند شايد ايشان حذر كنند و در اعمال نافعهء مردم حاضر باشند .

355