باشد پس بايد حقتعالى غير رسول را بر رسول افضليت داده باشد زيرا كه اولاد رسول را تابع اولاد دشمنان رسول قرار داده است مثل ابى جهل و ابن أبى معيط چه آنها را عقيدت آن بود كه جايز است امامت در اولاد آنها منتقل شود اگر مؤمن باشد پس اولاد رسول تابع شوند و اولاد دشمنان رسول متبوع بنا بر اين رسول باين فضيلت اولى و احق است از غير او .
و بعضى از آنها اينست كه خلق چون برسالت رسول اقرار كردند و باطاعت او اعتقاد نمودند احدى از ايشان تكبر نكند از اينكه فرزند او را متابعت كند و ذريهء او را اطاعت نمايد و اين مطلب در انظار مردم بزرگ ننمايد و ليكن هر گاه امام از غير نسل رسول باشد هر يك از مردم نزد خود چنين ميپندارد كه او از غير خود در امامت اولى خواهد بود و از اين جهت اين مطلب در نظر مردم زياد عظيم آيد و خود را نميتوانند راضى كنند باطاعت كسى كه در نزد ايشان پستتر است از ايشان پس اين داعى شود بفساد و فانى كردن مردم يك ديگر را و اختلاف در ميان ايشان .
پس اگر بگويد چرا بر مردم واجب است كه اقرار كنند و معرفت حاصل نمايند باينكه خداوند واحد واحد است بايد در جواب گفته شود كه از چند علت است يكى از آنها اينست كه اگر اقرار و معرفت واجب نباشد هر آينه جايز خواهد بود كه كسى دو پروردگار يا زياد توهم كند و چون اين مطلب جايز باشد مردم صانع خود را از غير او راه نبرند زيرا كه هر انسانى از ايشان نميداند خداى خود را و شايد كه ميپرستد غير آفرينندهء خود را و اطاعت مينمايد غير آن كسى كه او را امر نموده است پس حقيقت صانع و خالق خود را درك نكنند و امر امركننده و نهى نهىكننده نزد ايشان ثابت نباشد زيرا كه آمر و ناهى را بعينه از غير او امتياز نميدهند .
و بعضى از آنها اينست كه اگر خدا جايز باشد يكى از آن دو شريك سزاوارتر و اولى به پرستش و اطاعت از ديگرى نيست و در تجويز نمودن اينكه اين شريك اطاعت شود اين اجازه است كه خدا اطاعت نشود و در اينكه خدا اطاعت نشود كفر بخدا و جميع كتابها و فرستادگان او و اثبات هر باطلى و ترك هر حقى و حلال كردن هر حرامى و حرام كردن هر حلالى و داخل شدن در هر معصيتى و بيرون رفتن از هر اطاعتى و مباح كردن هر گونه فسادى و باطل نمودن هر حقى است يعنى اگر اطاعت يكى از اين دو شريك جايز باشد پس اطاعت شريك ديگرى جايز نباشد و در اين صورت ممكن است گفته شود كه اين احكام از آن شريك خواهد بود كه اطاعت نشده است پس اين احكام بايد جارى نشود .
و بعضى از آنها اينست كه اگر جايز بود خدا بيش از يكى باشد جايز بود از براى شيطان كه ادعا كند خدا آن ديگريست تا اينكه بر ضد خداوند جل شانه شود در جميع احكام

335