از ابو الصلت عبد السلام بن صالح هروى مروى است كه گفت بر حضرت رضا ( ع ) عرض كردم يا ابن رسول الله خبر بده مرا از حقيقت شجرهء كه آدم و حوا از آن خوردند چه مردم در آن اختلاف كرده‌اند بعضى روايت كرده‌اند كه درخت گندم بود و برخى روايت كرده‌اند كه درخت انگور بود و طائفهء روايت كرده‌اند كه درخت حسد بود .
حضرت فرمود تمام اينها راست است عرض كردم پس اين چه معنى دارد و اين اختلاف چيست فرمود اى ابا صلت درخت بهشت انواع و اقسام ميوه ميدهد و مانند درخت دنيا نيست و آن درخت كه آدم و حوا را از آن خوردند درخت گندم بود و انگور هم ميداد و آدم را چون حقتعالى مكرم داشت بسجود ملائكه از براى او و داخل نمودن در بهشت نزد خود خيال كرد كه آيا حقتعالى از جنس بشر افضل از من آفريده است و حقتعالى چون خيال قبلى او را ميدانست ندا در داد كه اى آدم سر خود را بلند كن و بساق عرش من نظر كن آدم چون سر خود را بلند كرد و بساق عرش نظر كرد ديد بساق عرش نوشته است .
لا اله الا الله محمد رسول الله على بن ابى طالب امير المؤمنين و زوجته فاطمة سيدهء نساء العالمين و الحسن و الحسين سيدا شباب اهل الجنة . ) * پس آدم عرض كرد پروردگارا اينها كيانند خداى عز و جل فرمود اينها ذريه تو و فرزندان تو هستند و از تو بهترند و از جميع آفريدگان من برترند و اگر اينها نبودند نه ترا مىآفريديم و نه بهشت و نه جهنم و نه آسمان و نه زمين را پس مبادا بايشان بچشم حسد نگاه كنى كه ترا از جوار خود كه بهشت است بيرون كنم پس آدم بچشم حسد بايشان نگاه كرد و منزلت ايشان را از براى خود آرزو كرد حقتعالى شيطان را بر او مسلط گردانيد تا درختى را كه از آن نهى شده بود خورد و شيطان را بر حوا مسلط كرد چون بچشم حسد بر فاطمه نظر كرد تا اينكه از آن درخت خورد چنان كه آدم خورد پس حقتعالى هر دو را از بهشت بيرون كرد و از جوار خود آنها را فرو فرستاد باين عالم خاك از عبيد بن هلال مروى است كه گفت از حضرت رضا ( ع ) شنيدم كه فرمود دوست ميدارم مؤمنى را كه محدث باشد عرض كردم محدث كدام است فرمود محدث فهماننده حديث است يعنى معنى او را درك كند و بغير خود بفهماند . از عبد السلام بن صالح هروى مروى است كه گفت از حضرت رضا ( ع ) شنيدم كه ميفرمود خدا رحمت كند بندهء را كه زنده بدارد امر ما را عرض كردم چگونه زنده بدارد امر شما را فرمود بياموزد علوم ما را و بمردم تعليم كند چه مردم اگر محاسن و تدارك كلام ما را بدانند پيروى كنند ما را ابا صلت گويد .
عرض كردم يا ابن رسول الله حديثى از حضرت صادق ( ع ) از براى ما روايت شده است كه آن جناب فرمود هر كسى طلب علم كند از جهت آنكه با سفهاء و بيخردان مراء و

231