كردند من بر سيد و مولاى خود حضرت رضا ( ع ) وارد شدم و او را آگاه ساختم از گفتگوى مردم و امامت حضرت تبسمى كرد و فرمود اى عبد العزيز قوم جاهل و نادان شدند و از دينهاى خود فريب خوردند يعنى هر چه خودشان آن را دين دانسته بودند گرفتند و حق را از دست دادند و حقتعالى پيغمبر گرامى خود را قبض روح نكرد مگر آنكه دين را از براى او تمام كرد و قرآن را بر او نازل ساخت كه در آنست تفصيل هر چيزى و بيان شده است در قرآن همهء اشياء از حلال و حرام و حدود و احكام و جميع آنچه تمام مردم به آن احتياج دارند چه حق تعالى فرموده * ( ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْءٍ ) * فرو نگذاشتيم در قرآن چيزى را از حلال و حرام و قصص و امثال و مواعظ و اخبار و در حجة الوداع كه آخر عمر آن بزرگوار بود حقتعالى اين آيه را باو نازل كرد * ( الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ دِيناً ) * « مترجم گويد » در محل نزول اين آيهء شريفه اختلاف است بعضى را اعتقاد آنست كه روز جمعه پيغمبر خطبهء خواند و در آن مجلس جمعى بسيار بودند آن حضرت بهمهء ايشان نظر كرد در ميان ايشان غير از سلمان كسى ديگر را نديد شادمان شد حقتعالى اين آيه را فرستاد كه امروز مشركان را استيلائى و تسلطى بر اهل اسلام نباشد تا روز قيامت و از اخبار متكثر چنين مستفاد مىشود كه اين آيه نازل شد بعد از آنكه حضرت رسالت امير المؤمنين ( ع ) را خليفه خود گردانيد در روز غدير خم در وقت انصراف از حجة الوداع و فرمود من كنت مولا فهذا على مولا ) * و اين آخر فريضهء بود كه نازل فرمود بعد از آن هيچ فريضهء نازل نساخت .
پس كمال فرايض الهى منصب امامت و خلافت حضرت امير المؤمنين ( ع ) بوده باشد و اين صريح كلام حضرت رضا ( ع ) است كه ميفرمايد در حجة الوداع كه آخر عمر آن حضرت بود اين آيه نازل شد و معنى آيهء شريفه اين است كه امروز على ( ع ) را نصب كردم كامل گردانيدم از براى شما دين شما را و تمام كردم نعمت خودم را براى شما و اختيار كردم براى شما اسلام را دين و پاكيزه تر از همه دينها همين دين است تا روز قيامت و امر امامت اتماميت دين است و حضرت رسالت پناهى از اين دار دنياى فانى بدار بقا رحلت نفرمود مگر آنكه بيان فرمود طريقه هاى دانستن و فهميدن اين را و روشن گردانيد راههاى دين را و امت را واگذاشت بقصد اينكه راستى و حق را بيابند و على بن ابى طالب ( ع ) را نصب فرمود و امام قرار داد وانگذاشت چيزى را كه امت بآن محتاج باشند مگر آنكه بيان فرمود پس كسى كه گمان كند كه حقتعالى دين خود را ناقص گذاشته و كامل ننموده قرآن

157