است و شنوا و بينا و دانا و خبير است و حال آنكه تو ميگوئى عالم بآنهائيست پس اين قول تو رد فرمودهء خداوند است و تكذيب او است و خدا منزه است از اين گفتار تو پس از آن حضرت باو فرمود پس چگونه اراده ميكند خدا ساختن و صنعت نمودن چيزى را كه نميداند ساختن آن را و نميداند كه اين چه چيز است و هر گاه صانع پيش از صنعت نمودن خود نداند كه چگونه چيزى را صنعت ميكند پس متحير است و منزه است خداوند از اين صفت سليمان عرض كرد اراده قدرتست حضرت فرمود حقتعالى قادر است بر چيزى كه هرگز ارادهء آن نكند و چارهء نيست ترا مگر آنكه قبول كنى زيرا كه ميفرمايد * ( وَلَئِنْ شِئْنا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ ) * اى پيغمبر گرامى اگر بخواهيم ما هر آينه ببريم آن چيزى را كه وحى كرده‌ايم بتو كه مراد قرآنست پس اگر اراده قدرت باشد بايد حقتعالى اراده كرده باشد كه ببرد قرآن را از سينهء پيغمبر چه قدرت بر آن دارد سليمان خاموش شد و توانائى سخن راندن نداشت در اين وقت مأمون باو گفت اى سليمان اين جوان داناترين بنى هاشم است پس از آن جمعيت پراكنده شدند ( مصنف كتاب گويد ) كه مأمون هر كسى از متكلمين از هر مذهبى و گمراه از هر ملتى را كه مىيافت او را با حضرت رضا ( ع ) در مقام گفتگو در مىآورد از زيادتى حرص او بر منقطع شدن و بازماندن حضرت رضا ( ع ) از دليل و جواب ايشان كه شايد از جواب دادن بر يكنفر عاجز شود بجهت حسدى كه بآن بزرگوار داشت و بلندى مرتبهء كه آن جناب از علم داشت و آن حضرت سخنورى با احدى نكرده مگر آنكه اقرار بفضل او نمود و حجت و برهان او را ملتزم شد و قبول نمود زيرا كه حقتعالى بايد كلمه خود را بلند كند و نور خود را تمام كند و حجت خود را يارى كند و حقتعالى چنين وعده فرمود در كتاب مجيد * ( إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا ) * و مقصود او * ( وَالَّذِينَ آمَنُوا ) * ائمهء هداة باشند و متابعين آنها كه عارف بآنها باشند و كسانى باشند كه آنها را اخذ كرده و يارى كند حقتعالى آنها را مادامى كه در دنيا باشند و آنها را بر مخالف خود غلبه دهد و خصم آنها را ملزم كند و همچنين در آخرت نيز يارى كند آنها را چه حقتعالى خلاف وعده نميكند .
باب چهاردهم در ذكر مجلس ديگر از آن حضرت نزد مأمون با اهل ملل و اديان و ذكر آنچه را كه آن جناب جواب داده است به على بن محمد الجهم در عصمت انبياء از ابو الصلت هروى مروى است كه چون مأمون ملعون سخنوران اهل اسلام و اديان مختلفه از يهود و نصارى و مجوس و صائبين و ساير سخنگويان را در نزد حضرت على بن

132