از طرف خدا جل و عز آورده‌اند ، و دورى از وسائلى كه از آن نهى شدند و همان روشهاى شيطانست ، و وعده خدا كه نعمت ابديست همان بهشت است ، و خانهء فانى دنيا است ، و خانهء ديگر كه باقيست همان آخرتست ، و عقيده ميان جبر و تفويض همان اختيار و امتحان و آزمايش است بوسيله توانشى كه خدا ببنده داده و توانش در پنج نمونه است كه امام صادق ( ع ) آنها را نام برده ( صحت خلقت ، آزادى راه ، مهلت در وقت ، زاد و توشه ، سبب مهيج ) و فرموده كه جوامع فضل را فراهم دارند و من آنها را با گواه از قرآن و بيان توضيح ميدهم ان شاء الله .
( شرح تندرستى ) اما فرمده امام صادق ( ع ) در اين باره معنايش اينست كه انسان كمال آفرينش و حواس كامل و ثبات عقل و تمييز ، و زبان گويا دارد ، و اين معنى گفته خداست ( 72 - الاسراء ) و هر آينه گرامى داشتيم آدميزاده‌ها را و آنها را به بيابان و دريا مسلط كرديم ، و از خوراكهاى خوب روزى آنها كرديم ، و بر بسيارى از كسانى كه آفريديم بخوبى برتريشان داديم - خداى عز و جل گزارش داده كه آدميزاده‌ها را بر ديگر آفريدگانش از بهائم و درنده‌ها و جانوران دريا و پرنده‌ها و هر جنبنده اى كه حواس آدميزاده دركش كند برترى داده بوسيلهء تمييز عقل و گويائى و اينست مقصود از قول خدا ( 4 - التين ) هر آينه آفريديم انسان را در بهترين بنياد - و گفته خدا ( 6 - الانفطار ) أيا انسان چه چيزت بپروردگارت كه كريم است فريبا كرده . آنكه تو را آفريده و درست كرده و معتدل ساخته . در هر پيكره اى كه خواسته تو را تركيب بندى نموده - و در

496