اى مردم ، هيچ گنجى سودمندتر از علم نيست ، و هيچ عزّتى نافعتر از بردبارى و نه هيچ افتخار فاميلى رساتر از ادب ، و نه هيچ رنجى دردناكتر از خشم ، و نه هيچ جمالى زيباتر از خرد ، و نه هيچ رفيقى بدتر از نادانى ، و نه هيچ زشتى ناپسندتر از دروغ ، و نه هيچ نگهبانى نگهدارتر از خموشى ، و نيز هيچ غائبى نزديكتر از مرگ نيست .
اى مردم ، كسى كه بر عيب خود نظر افكند به عيب ديگران نپردازد ، و هر كس كه به روزى خداداد بسنده كند بر آنچه ديگران دارند افسوس نخورد . و هر كس كه شمشير ستم بر كشد خون خود بدان ريزد ، و كسى كه چاهى براى برادرش كند خود در آن افتد ، و هر كس كه پردهء ديگرى را بدرد عيوب خانواده اش فاش شود ، و آن كس كه خطاى خود را از ياد برد خطاى ديگران را بزرگ شمارد ، و كسى كه رأى خود را تنها بپسندد به گمراهى افتد ، و كسى كه به رأى خود بسنده كند ( مشورت نكند ) بلغزد ، و هر كس كه بر مردم تكبّر نمايد خوار شود ، و آن كس كه با مردم گستاخى نمايد دشنام شنود ، و كسى كه با دانشمندان معاشرت كند محترم گردد ، و هر كس كه با اوباش بياميزد زبون گردد ، و كسى كه بيش از توان خود بار كشد درمانده شود .
اى مردم ، هيچ اندوخته اى سودمندتر از خردمندى نيست ، و نه هيچ فقرى سختتر از نادانى ، و هيچ پند دهنده اى رساتر از پاكى ، و نه هيچ خردى همچون عاقبت انديشى ، و نه هيچ عبادتى همانند فكر و انديشه ، و نه هيچ درخواستى نيكوتر از مشورت ، و نه هيچ غربتى هراسناكتر از خودبينى ، و نه هيچ ورعى همچون خوددارى [ از محرّمات ] ، و نيز هيچ بردبارى چون صبر و خموشى نيست .
اى مردم ، همانا آدمى را ده خوى و خصلت است كه آنها را زبانش آشكار مىسازد : 1 - شاهدى كه از باطن خبر دهد ، 2 - داورى كه بين گفتار جدائى اندازد ، 3 - سخنورى كه بدان جواب دهد ، 4 - واسطه اى كه بدان به حاجت رسد ، 5 - بيانگرى كه بدان اشياء شناخته شوند ، 6 - فرماندهى كه فرمان به خير و خوبى دهد ، 7 - نصيحتگرى كه از زشتى باز دارد ، 8 - تسلَّى بخشى كه بدان تسلى آتش غم فرو نشيند ، 9 - و ستايشگرى كه كينه را بزدايد ، 10 - و تحسينگرى كه بدان گوشها را بنوازد و شيفته سازد .
اى مردم ، همانا خيرى نيست در خموشى از سخن سنجيده همچنان كه در سخن نابخردانه خيرى نباشد .

86