نام کتاب : تحف العقول عن آل الرسول ( ص ) ( فارسي ) نویسنده : ابن شعبة الحراني جلد : 1 صفحه : 83
فرزندم ! انديشه روشنائى آورد ، و بىتوجّهى ، تاريكى غفلت ، و نادانى گمراهى . و خوشبخت كسى است كه از غير خود درس گيرد ، و ادب بهترين ميراث است ، و خوش اخلاقى بهترين همدم . با قطع پيوند فاميلى بركت و رشدى ميسور نيست ، و با هرزگى بىنيازى . فرزندم ! سلامتى ده جزء است كه نه قسمت آن در سكوت - جز ياد و ذكر خدا - نهفته است ، و يك قسمت آن در عدم معاشرت با نابخردان . فرزندم ! كسى كه در مجالس به سبك گناهكاران بيارايد خداوند زبونش نمايد و هر كس كه در آموختن دانش تلاش كند دانا شود فرزندم ! رأس دانش مدارا مىباشد ، و آفت آن خشونت ، و پايدارى در ناملايمات از گنجهاى ايمان است ، و پاكدامنى زيور تهيدستى و فقر است ، و شكر و سپاسگزارى زيور توانگرى . و بسيار ديدار نمودن ملال آور است . اعتماد نمودن قبل از آزمودن بىاحتياطى است . خودپسندى آدمى نشانهء كم عقلى اوست . فرزندم ! چه بسا نگاهى كه حسرت آورد ، و چه بسا سخنى كه نعمتى را بربايد فرزندم ! هيچ شرافتى برتر از اسلام نيست ، و هيچ كرمى عزيزتر از پرهيزگارى و نه هيچ پناهگاهى محكمتر از خويشتندارى ، و نه واسطه اى پيروزتر از توبه ، و نه جامه اى زيباتر از تندرستى ، و نه ثروتى فقرزداتر از رضايت به روزى روزانه ( قوت ) ، و كسى كه به كفاف زندگى بسنده كند زود آسايش را دريابد و در راحتى و آسايش جاى كند . فرزندم ! حرص زدن كليد سختى و مركب گرفتارى است ، و باعث بىپروا در گناهان افتادن ، و دنياپرستى فراهمكنندهء همهء زشتيهاست . در ادب نفست اين بس كه [ دورى كنى از ] آنچه را كه از ديگران ناپسند شمارى ، برادرت همان حقّ بر گردن تو دارد كه تو بر او دارى ، و كسى كه بدون عاقبت انديشى خود را در كارها گرفتار كند در معرض حوادث است ، فكر كردن پيش از عمل تو را از پشيمانى حفظ كند . هر كس كه در نظرات مختلف با دقّت نظر كند نقاط ضعف را دريابد . پايدارى سپر تنگدستى است ، و بخل روپوش بينوائى ، و حرص نشانهء فقر ، بينواى مهربان بهتر از توانگر ستمگر است . براى هر چيز غذائى و قوتى است و آدميزاد غذاى مرگ است . فرزندم ! هيچ گناهكارى را نااميد مكن ، كه چه بسيار گناهكارانى كه عاقبت بخير شدند ، و چه بسيار مردمى كه به آينده دلخوش بودند و سرانجام به تباهى
83
نام کتاب : تحف العقول عن آل الرسول ( ص ) ( فارسي ) نویسنده : ابن شعبة الحراني جلد : 1 صفحه : 83