را رشد و نما مىبخشد ، بيكسى خواريست و احسان نمودن به پدر و مادر از بزرگ طبعى است ، لغزش قرين شتابست ، در لذّتى كه سرانجامش پشيمانى است خيرى نيست ، خردمند كسى است كه تجربه‌ها پندش داده‌اند ، هدايت كورى را مىزدايد ، و زبانت بيانگر خرد توست ، با اختلاف الفت ميسّر نيست ، احوالپرسى همسايه از آداب همسايه دارى است ، فرد ميانه رو هرگز هلاك نشود ، و زاهد هرگز محتاج نگردد ، باطن هر كس از ظاهرش پيداست ، چه بسا كسى كه به دنبال چيزى است كه منجر به مرگش شود ، مبادا اطمينان را با اميد عوض كنى ، نه هر چه از آن ترسند زيان بار است ، چه بسا شوخى كه جدّى شود ، هر كس كه به زمانه اطمينان كند به او خيانت كند ، و هر كس بر زمانه تكبّر كند ، وى را خوار سازد ، و هر كس كه بر آن خشم گيرد مغلوبش نمايد ، و هر كس كه بدان پناه برد واگذاردش ، نه هر تيراندازى به نشان زند ، چون انديشهء سلطان تغيير كند زمانه دگرگون شود ، بهترين فرد از خانواده ات كسى است كه از غير بىنيازت سازد ، شوخى سبب حقد و كينه است ، و چه بسا حريصى كه به گدايى افتد ، و رأس دين درستى يقين است ، كمال اخلاص تو در پرهيزت از گناه است ، و بهترين سخن آن سخنى است كه عمل تصديقش كند ، سلامت در راستى است ، دعا كليد رحمت است ، پيش از سفر از همسفر بپرس ، و قبل از خانه از همسايه ، دنيا را منزل موقّت بحساب آر ( در حال كوچ باش ) ، هر كس كه بر تو تاخت تحمّل كن ، هر كس كه از تو عذر خواهى كرد عذرش بپذير ، گذشت و عفو از مردم را تحصيل كن ( از مردم درگذر ) ، به هيچ كس خبر ناگوار را مرسان ، برادرت را فرمان بر هر چند تو را نافرمانى كرده باشد ، و به او خوبى كن هر چند او به تو جفا كند ، و خود را به بخشش عادت ده ، و از هر رفتارى بهترينش را براى خودت انتخاب كن ، زيرا خير به عادت است ، و مبادا سخن آلوده اى بگوئى - و يا خنده آور ( مضحك ) باشى - هر چند آن را از ديگران حكايت كنى ، تو خود رعايت انصاف را بنما ، قبل از اينكه از تو دادخواهى كنند ، مبادا با زنان ( در كارى كه مربوط به آنان نيست ) مشورت كنى ، كه زنان در آن امور سست رأيند ، و در تصميمگيرى در آن ناتوان ، و آنان را در حجاب دار تا دور از نامحرمان باشند ، زيرا سختگيرى در حجاب براى تو و آنان بهتر است ، و بيرون رفتنشان ( از منزل ) بدتر از وارد كردن اشخاص غير مطمئنّ بر آنان نيست ، و اگر توانى چنان كن كه جز تو را نشناسند ، و كارى كه خارج از توانائى زن است به دستش مسپار ، زيرا اين رفتار براى شادابى او بهتر است و براى خاطرش

80