( و به گرداب تباهى اندازد ) ، و اگر مرتكب گناهى شدى زود آن را با توبه پاك ساز ، با آن كه تو را امين شمرد خيانت نكن هر چند او به تو خيانت كرده باشد ، و رازش را فاش مساز هر چند كه او خود فاش كند ، و به اميد و آرزوى بيشتر ؛ خطر را بر خود مپذير ، و درخواست كن ، زيرا آنچه برايت مقدّر شده بتو ميرسد ، با سرفرازى بگير و بخوبى بخشش كن و به مردم سخن خوش و نيكو بگو .
و براستى اين چه سخن حكيمانه و جامعى است : اينكه بر مردم بپسندى آنچه بر خود مىپسندى بپسند و آنچه براى خود روا ندارى براى مردم نيز روا مدار ، همانا كم اتّفاق مىافتد كه تو در اثر شتابزدگى بر كسى از پشيمانى در امان بمانى مگر بر او نيكى كنى .
و بدان كه از نشانه‌هاى بزرگوارى و شخصيّت وفاى به عهد و پيمان و دفاع و حمايت از خانواده است ، و روى گرداندن علامت دشمنى است ، و بهانه گيرى زياد نشانهء بخل و تنگ نظرى است . و همانا دريغ داشتن از برادرت همراه لطف و مهربانى از بخشش با ترشروئى بهتر است ، صلهء رحم نشانهء بلند نظرى و بخشندگى است ، هنگامى كه پيوند فاميلى خود را گسستى ديگر چه كسى مىتواند به تو اميدوار يا به پيوندت اعتماد كند ؟ ! تهمت زدن موجب قطع رابطه است ، چون برادرت پيوندش را از تو گسست تو خود را به پيوند با او وادار ، و چون از تو رو گرداند مهربانى و احوالپرسى پيش آر ، و چون بخل ورزد از بخشش دريغ مدار ، و هنگام دورشدنش به نزديكى با او ، و به وقت سختيگيريش از نرمى نمودن ، و به هنگام خطا كردن از عذر خواهى كوتاهى مكن ، تا آنجا كه گويا تو بندهء او و او ولى نعمت توست ، و مبادا اين نيكى را آنجا كنى كه نبايد يا در بارهء آن كس كه نشايد ، هرگز دشمن دوستت را به دوستى مگير ، كه در اين صورت با دوستت دشمنى كرده اى ، فريبكارى مكن زيرا كه آن خوى لئيمان است ، و نصيحتى كه به برادرت مىكنى - در خوبى باشد يا از زشتى - بايد خيرخواهانه و بىغرض باشد ، و در هر حال با او مساعدت كن ، و به هر سو كه رو كند همراهش باش ، و هرگز خواهان مجازاتش مباش اگر چه خاك به دهانت پاشد ، با دشمنت به بخشش رفتار كن كه آن بهتر و شيرينترين پيروزى است ، با خوش اخلاقى خود را از شرّ مردم محفوظ بدار ، و خشم خود را فرو خور ، كه من جرعه اى شيرينتر از آن ننوشيدم و پايانى گواراتر از آن نديدم ، از برادرت به محض شك و ترديد مبر ، و بدون دلجوئى از او مگسل ، و با كسى كه با تو درشتى كرد نرمخوئى كن ؛ باشد كه بزودى او هم با تو نرم شود ، چه

77