و از سر نادانى گويد : من اين مسأله را نمىشناسم و معتقد نيستم ، و گمان ندارم كه وجود داشته و از كجا چنين چيزى آمده ؟ ! ! و آن به سبب اعتمادى است كه به رأى خود دارد و نيز كمبود شناخت او به نادانيش مىباشد ، و از معتقداتش ؛ اعمّ از آنچه در شكّ است و آنچه از سر نادانى نمىشناسد دست بردار نيست ، و پيوسته خواهان بهره بردارى از جهل بوده و منكر حقّ مىباشد ، و در نادانى ، حيران و سرگردان بماند ، و از طلب دانش تكبّر ورزيده و سرباز زند .
فرزندم ، سفارشم را درياب ، و خود را مقياس و ميزانى ميان خود و ديگران ساز ، آنچه براى خودت دوست دارى براى ديگرى نيز دوست بدار ، و آنچه را كه براى خودت خوش ندارى براى او نيز ناخوش دار ، و ستم مكن ؛ چونان كه خوش ندارى بر تو ستم رود ، و نيكى كن ، همان طور كه دوست دارى به تو نيكى شود ، و آنچه بر خود نمىپسندى بر ديگران نيز ناپسند دار ، و از مردم براى خود آن را بپسند كه در حقّ آنان از خود مىپسندى ، و آنچه را ندانى مگو ، بلكه همهء آنچه را هم كه ميدانى مگو ، و از آن سخن كه دوست ندارى به تو گويند صرف نظر كن ، و بدان و آگاه باش كه خودپسندى مخالف هوشيارى و آگاهى است و آفت و بلاى عقلها ، پس وقتى كه به هدفت نائل شدى بيش از ديگران در پيشگاه خداوند فروتنى كن .
و بدان كه پيشاپيش تو راهى است پر مشقّت و دور ، و سخت هولناك ، و در اين راه تو را از پيش بينى صحيح گزيرى نيست ، و اينكه توشهء خود را اندازه نموده و سبك بار باشى ، و بيش از مقدار نياز بار بر پشت خود منه ، كه سنگينى آن بر تو گران آيد ، و چنانچه حاجتمندى يافتى كه توشه ات را برگيرد و فردا كه بدان نيازمندى تو را به كمال پس دهد او را غنيمت شمر ، و آن را كه در حال بىنيازيت از تو وام خواهد مغتنم شمار ، و موعد پرداختش را روز تنگدستى خود قرار ده .
و بدان كه پيشاپيش تو گردنه اى است سخت و دشوار ، كه به ناچار از آنجا به بهشت يا دوزخ رهسپار خواهى شد ، كه در آن مسير سبكبار خوشحالتر است ، بنا بر اين پيش از فرود آمدنت بفكر خود باش . و بدان آن كسى كه گنجينه‌هاى سراى دنيا و آخرت به دست اوست ، به تو اجازه داده كه از او بخواهى و پذيرش دعايت را بر عهده گرفته است ، و تو را فرموده از او بخواهى تا به تو بدهد و او مهربان است ، بين خود و تو ترجمانى ننهاده و تو را از خود مانع نشده ، و تو را به واسطه اى نسپرده ، و اگر گناه كردى از توبه ات منع ننموده ، و چون بازگردى

72