كن و بگو : هاى ! اى پيكرهاى پوسيده ، و اندامهاى از هم پاشيده ، اين سرائى كه در آنيد چگونه يافتيد ؟ ! اى فرزندم ، ديرى نپايد كه تو يكى از آنان خواهى بود .
پس در آبادى و اصلاح اقامتگاه خويش بكوش ، و آخرتت را به دنيا مفروش ، و در آنچه نميدانى سخن مگو ، و آنچه را بر عهده ندارى بر زبان مران ، و به راهى كه بيم گمراهى و گمگشتگى دارد قدم مگذار ، زيرا خوددارى از حيرت گمراهى از افتادن در كارهاى بيمناك بهتر است ، امر به معروف كن تا در شمار نيكوكاران باشى ، و بدى و ناپسند را با دست و زبانت زشت دار ، و از بدكاران تا توانى كناره گير ، در راه خدا چنان كه شايد بكوش ، و در كار خدا سرزنش هيچ ملامتگرى در تو اثر نكند ، و به راه حق در گردابها هر كجا كه بود در شو ، و در پى آموختن و شناخت دين رو ، خود را به شكيبائى عادت ده ، و در همهء كارها نفس خود را به پناه پروردگار خويش درآر ، كه خود را به پناهگاهى استوار و نگاهبانى نيرومند سپرده اى ، آنچه از پروردگارت خواهى تنها از او خواه ، كه بخشيدن و محروم نمودن به دست اوست ، و فراوان طلب خير كن ( خير و صلاح را بينديش ) ، و سفارش مرا درياب ، و روى از آن متاب ، كه بهترين گفته سخنى است كه سود دهد ، و بدان در دانشى كه فايدتى نبخشد خيرى نيست ، و نه در فرا گرفتن دانشى كه معتقد نباشند .
فرزندم ، چون ديدم تو ساليانى را پشت سر نهاده اى ، و نگريستم كه خود روز بروز سست ميگردم ، چنان ديدم كه در بارهء امورى سفارشهاى لازم را به تو بنمايم ، تا مبادا مرگ شتافته و مرا دريابد پيش از آنكه آنچه در دل دارم به تو برسانم ، يا نيز انديشه‌ام همچون تنم نقصانى به هم رساند ، يا پيش از من پاره اى خواهشهاى نفسانى بر تو غالب گردد ، يا فريبندگيهاى دنيا پيشدستى كند و تو به مانند شترى سركش و گريزان شوى . چه ، دل نوجوان همچون زمين ناكشته است كه هر بذرى را پذيراست ، بنا بر اين به تربيتت پيش از آنكه دلت سخت شود و عقلت هوائى ديگر گيرد همّت گماشتم ، تا با رأى قاطع به كار خود روى آرى و از آنچه تجربه - آموختگان در پى آن بوده و آزموده‌اند بهره بردارى ، و رنج طلب از تو برداشته شود ، و نيازت به آزمون نيفتد ، ( و اين را بدان كه ) به تو آن رسد كه ما بدان رسيده‌ايم ، و بسا براى تو روشن شود آنچه براى ما تيره و مبهم بوده .
فرزندم ! من اگر چه به اندازهء پيشينيان نزيسته‌ام ، ولى باندازه اى در كردارشان نگريسته‌ام و در سر گذشتهاشان انديشيده ، و در بقاياى آنان سير كرده‌ام ، تا اينكه همچون يكى از ايشان شدم ، بلكه با آن شناختى كه از كارهاشان به دست آورده ام

68