خود را با نماياندن عذر و ترساندن از عواقب كار [ بر مردم ] تمام كرده . و انتخاب [ انبياء ] با او است ، هر يك از بندگانش را كه بخواهد برگزيند تا تبليغ رسالت كرده و بر مردم اتمام حجّت كند ، بارى ، محمّد صلَّى الله عليه و اله و سلَّم را برگزيد و وى را با مأموريّتهاى خود به سوى مردم فرستاد ، و گروهى از كافران قوم او از سر حسادت و تكبّر گفتند : * ( لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ عَلى رَجُلٍ مِنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ ) * : « چرا اين قرآن بر مردى بزرگ ( از جهت مال و جاه ) از اين دو شهر ( مكَّه و طائف ) فرو فرستاده نشده است ؟ - زخرف : 31 » ، منظور از آن دو تن اميّة بن أبي الصّلت و أبو مسعود ثقفى است [1] پس [ با اين آيه ] خداوند نه تنها انتخابشان را باطل ساخت بلكه رأى و نظر ايشان را نيز امضاء نكرد ، آنجا كه فرمود : * ( أَ هُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَرَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ ) * : « آيا آنان رحمت پروردگار تو ( نبوّت ) را بخش مىكنند ؟ مائيم كه ميان ايشان مايهء گذرانشان را در زندگانى دنيا بخش كرده‌ايم ، و درجات برخى را بر برخى برتر داشته‌ايم ، تا برخى ديگر را بخدمت گيرند ، و بخشايش پروردگار تو از آنچه گرد مىآورند بهتر است - زخرف : 32 » ، و بهمين خاطر از تمام امور آنچه را كه خواست ؛ برگزيد ، و از آنچه ناپسند و مكروه داشت منع فرمود ، پس فرمانبران و اهل طاعت را پاداش داد ، و نافرمانان را مجازات و كيفر كرد ، و چنانچه اختيار كار خود را به بندگان سپرده بود ، بىشكّ انتخاب قريش را در مورد اميّة بن أبي صلت و أبو مسعود ثقفى امضاء مىكرد ، چرا كه آن دو بنزد ايشان برتر از محمّد صلَّى الله عليه و اله و سلَّم بودند .
و چون خداوند با اين آيه مؤمنان را ادب كرد كه : * ( وَما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَلا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى الله وَرَسُولُه أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ) * : « و هيچ مرد و زن مؤمنى را نشايد كه چون خداى و پيامبر او كارى را فرمايند آنان را در آن كارشان اختيارى باشد - احزاب : 36 » ، پس براى آنان انتخاب از سر هوى و هوس را امضاء نكرد ، و از ايشان نپذيرفت ، جز در پرتو پيروى از فرمان او ، و خوددارى از نهى او كه توسّط فرد انتخابيش انجام مىشود ، پس هر كس كه فرمان برد راه يافت ،

[1] مراد از آن دو شهر - همچنان كه در كتب تاريخى و تفسيرى آمده - مكّه و طائف است و نام آن دو مرد : وليد بن مغيره ؛ از مكّه ، و أبو مسعود ثقفى از طائف مىباشد . ولى افراد نامبرده شدهء در متن هر دو از شهر طائفند .

438