آنانند كه روز رستاخيز به منابر شاهى صعود كنند » .
اى هشام ، كم گوئى حكمت بزرگى است ، پس بر شما باد به رعايت سكوت ، چرا كه آن آرامشى است نيكو ، و موجب سبك بارى و تخفيف گناه . درب حلم و بردبارى را محكم سازيد ، كه براستى باب آن صبر است . و بتحقيق خداوند عزيز و جليل آن كس را كه بيجا بخندد و بىهدف ره پويد دشمن دارد . و بر زمامدار واجب است كه همچون چوپان باشد كه نه از حال ايشان غافل شود و نه بر آنان بزرگى فروشد و تكبّر ورزد . پس در پنهانى از خدا شرم كنيد ، همچنان كه در آشكار خود از مردم شرم مىنمائيد ، و بدانيد كه سخن حكيمانه گمشدهء مؤمن است ، پس بر شما باد به [ آموزش ] علم و دانش پيش از آنكه بالا رود ، و بالا رفتن علم همان غايب شدن عالم از ميان شما است ( مراد وفات عالم مىباشد ) .
اى هشام ؛ آنچه از دانش نمىدانى فراگير ، و از آنچه آموختى بجاهل بياموز ، عالم را بجهت علمش محترم بدار ، و از ستيزه نمودن با او اجتناب كن . و نادان را براى نادانيش كوچك شمار ولى او را مران ، بلكه بخود نزديك ساخته و او را تعليم ده .
اى هشام ؛ بتحقيق [ بدان ] هر نعمتى كه در اداى شكرش سستى نمائى ؛ همچون گناهى است كه بدان بازخواست گردى ، و امير المؤمنين عليه السّلام فرموده : « براستى خداوند را بندگانى است كه ترس از او دلهاشان را بوحشت انداخته و زبانشان را فرو بسته ، با اينكه سخن سرا و خردمندند ، ايشان با كردارهاى پاك به خدا تقرّب جسته و از هم سبقت گيرند ، و نه عمل بسيار را در برابرش زياد شمارند ، و نه به عمل اندك خود راضى شوند ، و خود را بد شمارند با اينكه زيرك و نيكوكارند » .
اى هشام ؛ شرم و حيا از ايمان است و ايمان موجب بهشت است ، و بىشرمى از خشونت است و خشونت موجب دوزخ است .
اى هشام ؛ سخنگويان سه دسته‌اند : سود برنده ، و سالم مانده ، و هلاكشونده .
آن كس كه سود مىبرد همان ذكر گوى خدا است . و امّا آن كس كه سالم مىماند فرد خاموش و ساكت است . و امّا هلاك و نابودشونده كسى است كه غرق در باطل مىشود ( يعنى : ياوه گويد و گزافه پردازد ) بدرستى كه خداوند بهشت را بر فرد بدزبان بىشرم حرام و ممنوع ساخته است ، همو كه نه از آنچه گويد و نه بدان چه در باره اش گويند باكى دارد . و أبو ذر - كه خدا از او راضى باد - پيوسته مىگفت : « اى جويندهء دانش بدرستى كه اين زبان ؛ هم كليد خير است و هم كليد شرّ ، بنا بر اين بر زبان خود همچون طلا و نقره ات مهر زن ( يعنى : آن را بسته نگاه دار ) .

371