است .
اى هشام ، چگونه كردارت نزد خدا پاك باشد با آنكه دل از فرمان پروردگارت بازداشته باشى و بر عليه عقلت به طاعت هوست رفته باشى ؟ ! اى هشام ، شكيبائى بر تنهائى علامت نيروى عقل است ، هر كس كه عقل و خردش به درجه اى رسيد كه شايستهء دريافت علوم الهى گشت از اهل دنيا و دنياپرستان كناره گيرد ، و بدان چه نزد خداست بپردازد ، خداوند مونس او در وحشت ، و يار و ياورش در تنهائى باشد ، و موجب توانگرى و عزّت او هنگام فقر و بىكسى گردد .
اى هشام ، مردم براى طاعت خداوند آفريده شدند ، و هيچ نجاتى جز به طاعت او مقرّر نيست ، و طاعت علم است و آگاهى ، و دانش با آموزش بدست آيد ، و آموزش توسّط عقل و خرد محكم و استوار گردد ، و دانش جز از عالم ربّانى بدست نيايد ، و شناختن آن عالم از راه عقل صورت پذيرد .
اى هشام ؛ عمل اندك از فرد عاقل مقبول است و چند برابر و عمل بسيار از جاهل مردود است و ناپذيرفته اى هشام ؛ براستى فرد عاقل به اندك از دنيا كه همراه حكمت باشد راضى و خوشنود است ، ولى به كمبود حكمت كه همراه دنيا باشد راضى نشود ، و بدين خاطر تجارت ايشان سود دهد و فايده بخشد .
اى هشام ؛ اگر آنچه در حدّ كفايت است بىنيازت سازد ؛ كمترين چيز دنيا كفايتت خواهد كرد ، و چنانچه حدّ كفايت تو را بىنياز نسازد [ ديگر ] هيچ چيز دنيا تو را بىنياز نخواهد ساخت .
اى هشام ، همانا خردمندان زياده بر احتياج دنيا را كنار نهادند تا چه رسد به گناهان ، با اينكه ترك دنيا فضيلت است و ترك گناه لازم .
اى هشام ؛ براستى خردمندان چشم از دنيا پوشيدند و ديده به آخرت دوختند ، زيرا دريافتند كه دنيا ؛ خواهانى است خواسته شده ، و آخرت هم خواهان است و هم خواسته شده [1] ، در نتيجه هر كس كه خواهان آخرت باشد ، بهرهء خود را بطور

[1] علَّامهء مجلسى - رحمه اللَّه - گويد : دنياخواهان آدمى است تا كه روزى مقدّر را به او برساند ، و خواسته شده است براى حريصى كه بيش از روزى خود مىخواهد . و آخرت خواهان آدمى است تا او را به زمان مرگش برساند ، و خواسته شده براى كسى باشد كه با كردار شايسته در پى رسيدن به سعادت آخرت است .

365