امّا آن سه شمشير كشيده شده و برهنه : يكى بر سر دشمنان از مشركان عرب است ، خداى عزّ و جلّ [ در سورهء توبه ، آيهء 5 ] فرمايد : * ( فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ) * ، يعنى : « دشمنان مشرك را هر جا كه يابيد بكشيد و بگيريدشان و در تنگنا قرارشان دهيد ( بازداشتشان كنيد ) و در هر گذرگاهى به كمينشان بنشينيد » ، [ و در همان سوره آيه 11 فرمايد : ] * ( فَإِنْ تابُوا ) * ( أى آمنوا ) * ( وَأَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ ) * ، يعنى : « پس اگر توبه كنند ( يعنى ايمان آورند ) [1] و نماز برپا دارند و زكات بدهند ، برادران دينى شمايند » . از اين گروه هيچ چيز جز كشته شدن يا مسلمان شدن پذيرفته نمىشود ، و دارائى و ثروتشان غنيمت مسلمانان است ، و فرزندانشان اسير مىباشند ، همان گونه كه پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم در باره اشان عمل كرد ، چرا كه آن حضرت صلَّى الله عليه و اله و سلَّم هم اسير نمود و هم درگذشت و بخشيد ، و هم فديه پذيرفت .
و شمشير دوم بر اهل ذمّه ( يعنى : يهوديها و ترسايان ) كشيده شده ، خداوند سبحان [ در سورهء بقره ، آيهء 83 ] فرمايد : * ( قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً ) * ، يعنى : « به مردم سخن خوش و نيك بگوئيد » ، اين آيه در بارهء أهل ذمّه نازل شد ، [ تا آنكه ] فرمايش خداوند [ در سورهء توبه آيهء 29 ] : * ( قاتِلُوا الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالله وَلا بِالْيَوْمِ الآخِرِ وَلا يُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ الله وَرَسُولُه وَلا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صاغِرُونَ ) * ، يعنى : « با كسانى از كتاب داده شدگان ( يعنى جهودان و ترسايان ) كه به خدا و روز واپسين ايمان نمىآورند و آنچه را كه خدا و پيامبر او حرام كرده‌اند حرام نمىشمارند و دين حقّ را نمىپذيرند كارزار كنيد تا آنگاه كه به دست خود با خوارى جزيه دهند » ، آن آيهء پيش را نسخ نمود ، پس هر كدام از آن جماعت كه در كشور اسلامى باشد بغير از پرداخت جزيه يا كشته شدن هرگز چيز ديگرى از آنان پذيرفته نخواهد شد و تمام اموال و دارائيشان از غنائم مسلمين بحساب آيد و اولادشان اسيرند ، پس چون پرداخت جزيه را بر خود پذيرفتند ، در نتيجه اسارتشان بر ما حرام ، و اموالشان محترم ، و ازدواج با ايشان حلال است . و هر كدام از آنان در كشورى كه با ما در جنگ است بسر برد در

[1] جناب استاد غفّارى - حفظه اللَّه - جملهء ما بين پرانتز را از اضافات نسخه پردازان دانسته و قول صحيح را : « فإن تابوا من قتال المسلمين » مىدانند . براى توضيحات بيشتر به كتاب تهذيب الأحكام ج 4 ص 146 چاپ نشر صدوق مراجعه كنيد .

269