باشد .
42 - و امّا حقّ نصيحتكننده ( يعنى مشاور ) اين است كه در برابرش نرمش و ملايمت نشان دهى ، و دل بدو دهى ، و به سخنان او گوش دهى تا نصيحت او را دريابى و بفهمى ، پس در آن نصيحت انديشه كن ، كه اگر درست بود خدا را سپاس گوئى و از او بپذيرى و قدرشناسى كنى ، و اگر [ پس از انديشه دريافتى ] سخنش موافق صواب نيست ، ضمن اينكه با او مهربان ميباشى ، متّهمش مسازى ، و اين را بدانى كه در نصيحتت فروگذارى ننموده ، جز اينكه اشتباه فهميده و به خطا افتاده است ، مگر آنكه نزد تو سزاوار تهمت گشته باشد ، كه بنا بر اين در هر حال به كار او هيچ اعتنائى مكن ، و لا قوّة إلَّا با لله .
43 - و أمّا حقّ فرد كهنسال اين است كه او را بجهت [ بالا بودن ] سنّش محترم دارى و بخاطر اسلامش تجليل نمائى ، اگر در اسلام داراى سوابق درخشانى بود او را [ در همه حال ] مقدّم دارى ، و با او دعوا و كشمكش نكنى ، نه در راه بر او پيشى گيرى و نه پيشاپيش او راه روى ، و نه او را نادان شمارى ، و چنانچه با تو جاهلانه رفتار كرد تحمّل كنى ، و به حقّ اسلام و سنّش او را گرامى دارى ، كه جز اين نيست كه حقّ سنّ به اندازهء حقّ اسلام است ، و لا قوّة إلَّا با لله .
44 - و أمّا حقّ فرد خردسال : مهربانى نمودن با او ، پرورش او ، آموزش او ، گذشت و بخشيدن از او ، پرده پوشى [ بر عيوب ] او ، ملايمت با او و يارى كردن او ، و پوشاندن خطاهاى كودكانهء او - زيرا اين طرز رفتار موجب توبه و بازگشت است - ، و مداراى با او ، و عدم تحريكش [ با عيبجوئى و خرده گيرى ] ، كه بىشكّ اين برخورد به هدايت و رشد او نزديكتر است .
45 - و أمّا حقّ سائل : عطا كردن به او وقتى صدق گفتارش را باور كردى ، و توانستى نيازش را برآورى ، و برايش در آن گرفتارى دعا كنى ، و به خواسته اش جامهء عمل پوشانى ، و اگر در صدق گفتارش مشكوك بودى و او را متّهم مىدارى و قصد عطاى به او را ندارى ، از اينكه آن از دامهاى شيطان باشد خاطر آسوده مدار ، چه بسا ميخواهد تو را از بهره ات محروم سازد ، و ميان تو و قرب به پروردگارت جدائى افكند ، پس با پرده پوشى او را واگذار و با رفتارى خوش ردّ كن ، و چنانچه در وضعى كه از او ميدانى بر نفس خود چيره و غالب آمدى و بدو چيزى دادى ، همانا اين روش از استوارترين كارهاست .

249