با اخطار و انذار بازداشته است ، اگر بندگان تصميم به اطاعت خدا گيرند هيچ مانعى نداشته و ندارند ، و اگر به ارتكاب گناهى كشيده شوند ، چنانچه خدا بخواهد بر آنان منّت نهد مىتواند مانع از بجا آوردن آن گناه شود ، و چنانچه مانع نشود او نيست كه ايشان را بر انجام آن گناه كشانده ، و بر خلاف ميل بدان وادار ساخته باشد ، بلكه باز هم بر ايشان منّت نهاده كه آنان را بينا ساخته و آگاه نموده ، و بر حذر داشته ( اخطار داده ) ، و امر و نهى فرموده . نه خميره جانشان را - همچون فرشتگان - با اوامر خود سرشته است ، و نه بر آنچه ايشان را نهى كرده ، مجبورشان ساخته . و حجّت رسا از آن خدا است ، پس اگر مىخواست همهء شما را راه مىنمود ، و درود بر آن كس كه راه راست را پيروى كند » .
يك اندرز به يقين بدانيد ! كه خداوند شما را بيهود و عبث نيافريده ، و بحال خود رهايتان نساخته ، سرآمد عمرتان را ثبت كرده ، و قوت و روزى شما را در ميانتان پخش كرده ، براى آنكه هر صاحب خردى جايگاه خود را بشناسد ، و بداند كه آنچه در تقدير اوست به او خواهد رسيد ؛ و آنچه از او دريغ داشته شده هرگز به او نمىرسد ، شما را از روزى دنيا كفايت فرموده ، و براى عبادت و پرستش خود خاطرتان را آسوده ساخته ، و بر سپاسگزارى تشويق نموده ، و يادآورى و ذكر خود را بر شما مقرّر داشته ، و به پرهيزگارى - كه نهايت خشنودى اوست - سفارش كرده . تقوا راه ورود هر توبه و بازگشت ؛ و در افق اعلاى هر خرد و دانائى ، و مرتبهء عالى هر كردارى است . پرهيزگاران در پرتو رعايت تقوا رستگار شدند .
خداوند تبارك و تعالى فرمايد : * ( إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفازاً ) * ، يعنى : « همانا رستگارى از آن افراد پرهيزگار است - نبأ : 31 » ، و نيز فرمايد : * ( وَيُنَجِّي الله الَّذِينَ اتَّقَوْا بِمَفازَتِهِمْ لا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلا هُمْ يَحْزَنُونَ ) * ، يعنى : « و خداوند كسانى را كه پرهيزگارى كردند با رستگارى و كاميابيشان برهاند ، كه نه بدى بديشان رسد و نه اندوهگين شوند - زمر : 61 » . پس اى بندگان خدا ، از خدا پروا كنيد ، و بدانيد هر كس از خدا پروا كند [ همو ] راه بيرون شدن از هر گرفتارى را برايش پديد آرد ، و در كارش وى را راهنمائى كند ، و حجّت و برهانش را چيره سازد ، و روسفيدش گرداند ، و به آرزويش برساند . [ آرى ، اينان ] با كسانى خواهند بود كه خدا نعمتشان داده : از پيامبران ، و راستى پيشگان ، و شهيدان و صالحان ، و ايشانند ياران خوب و همنشينان عالى .

212