78 - آرزوها دو نوع است ، اوّل آنكه براى ديگرى است كه در سپرى شدن دوران به آن نائل نشدم ، و در آينده نيز اميدى بدان ندارم ، و آرزوى ديگر آنكه در غير زمان تعيينشده اش بدان نخواهم رسيد ، هر چند قدرت آسمانها و زمين را بكار گيرم . پس براى كداميك از آن دو عمر خود را تلف سازم ؟ !
79 - به تحقيق فرد مؤمن چون نگرد عبرت گيرد ، و چون سكوت كند انديشه نمايد ، و هر گاه سخن گويد يادآور شود ، به وقت توانگرى شكر گويد ، و به هنگام سختى صبر پيشه كند ، زودرضا و دير خشم است ، اندك نعمت الهى خشنودش سازد و بسيار آن او را بدخو و منحرف نسازد ، اراده اش قادر نيست به تمام نيّات خيرش جامهء عمل بپوشاند ( نيّات خيرش بقدرى زياد است كه اراده اش توانائى رسيدگى و عملى ساختن تمام آنها را ندارد ) ، بسيار قصد خير كند و تنها قسمتى از آنها را عملى سازد ، و بر آن نيّات خيرش كه عملى نشده افسوس خورد كه چرا نشد ؟ ! و فرد منافق چون بنگرد بازى گيرد ، و چون سكوت كند غفلت ورزد ، و هنگام سخن گفتن ياوه گويد ، و به وقت توانگرى سركشى كند ، و چون سختى بيند نالان شود ، زود به خشم آيد و دير راضى گردد ، اندك الهى او را به خشم آورد ، و بسيارش خشنودش نسازد ، بسيار به فكر بدى است و تنها به مقدارى از آنها عمل كند و بر كردار شرّ و نادرست كه عملى نشده تأسّف خورد كه چرا نشد ؟ !
80 - سراى دنيا و آخرت چونان دو دشمن بيدادگر با دو راه مختلفند ، كسى كه دنيا را دوست بدارد و بدان دلبندد آخرت را دشمن داشته و در ستيز است ، و مثل آن دو سرا چونان مشرق و مغرب است ، و پويندهء بين آن دو به هر كدام نزديك شود از ديگرى دور گردد .
81 - آن كس كه از هشدار بهراسد [ زمان ] دور بر او نزديك شود ، و كسى كه به روزى [ معيّن ] اين سرا بسنده نكند ديگر هر چه فراهم آورد او را بس نباشد .
هر كس كه براى سراى دنيا كوشيد آن را از كف بداد ، و هر كس كه رهايش ساخت دنيا بسويش شتافت . جز اين نيست كه دنيا همچون سايه ايست گسترده تا سرآمدى معيّن ، خدا رحمت كند آن بنده اى را كه چون سخن حكيمانه اى شنيد آن را فرا گرفت ، و به سوى رستگارى خوانده شد و بدان رو آورد ، و در پى راهنما افتاد و نجات يافت ، اعمالى نيكو پيش فرستاد و كردارى شايسته و مورد پذيرش [ براى آخرت ] مهيّا ساخت ، و از آنچه پرهيز بايد دورى گزيد ، هوس و آرزو به دور داشت [ و پاداشى ] در عوض كالاى گرانبهاى آخرت را بدست آورد . با هوس

194