( كار ) او را درست و صحيح دانند . و هر كه شهوت خود را مهار كند قدر و موقعيت خود را حفظ كند و هر كه زبانش را نگاهدارد مردم از ( شر ) او آسوده‌اند و بخواسته اش رسد ، و در تغيير و تحول اوضاع جوهر مردان دانسته ( و آشكار ) شود ، روزگار رازهاى نهفته را براى تو آشكار سازد ، و در برق جهنده و زودگذر براى شخصى كه سخت در تاريكى فرو رفته بهره و ثمرى نيست ، كسى كه بحكمت و فرزانگى شناخته شد مردم به ديدهء سنگينى و بزرگى باو بنگرند ، شريفترين ثروت و توانگرى واگذاردن آرزو است ، بردبارى سپر ندارى است ، حرص نشانهء فقر است ، بخل جامهء روئين مستمندى است ( يعنى بر شخص بخيل جامهء مستمندى پوشاند ) . مودت و دوستى خويشاوندى ( تازه اى ) است كه بدست آورده اى و فقير خوشرفتار بهتر از داراى جفاكار است ، پند و موعظه ، پناهگاه شخص پذيرنده و نگهدار بدان است ، و هر كه ديده ( يا زبانش ) را رها كند ( كه بهر جا نگاه كند ، يا هر چه خواهد بگويد ) حسرت و افسوسش زياد باشد ، روزگار سپاسگزارى خود را بر كسى كه بخواسته اش رسيده واجب داند ( كنايه از اين است كه بندرت كسى در دنيا بخواسته اش رسد ) . و كم اتفاق افتد كه زبان در انتشار سخن زشت و نيكو با تو از روى انصاف و عدالت رفتار كند ( يعنى در مورد مدح و ذم كسى نتوانى اعتدال را مراعات كنى بلكه در هر دو مورد از حد تجاوز خواهى كرد ) ، و هر كه تنگ خلق باشد خاندانش او را خوش ندارند ، و هر كه ( بچيزى مانند دولت يا مال يا علم و غيره ) رسيد فخر و گردنفرازى كند ، و كم است كه آرزو با تو راست گويد ( و آنچه آرزو دارى بدان برسى ) فروتنى جامهء هيبت و بزرگى بر تو بپوشاند ، و در خوش خلقى گنجهاى روزى ( نهفته ) است ، چه بسا كسى كه ملازم گناه خويش است در آخرين روزهاى عمر خود ( يعنى انسان بايد هميشه از گناه پرهيز كند چون ممكن است هر روز آخر عمر او باشد ) هر كه را شرم و حياء جامه در برش كند عيبش بر مردم پوشيده ماند ، در گفتار ميانه رو باش كه هر كه ميانه روى در گفتار داشت كار بر او آسان گردد ( يعنى از افراط در گفتار و مبالغه بپرهيز

32