هم با پيغمبر صلَّى الله عليه و آله درگذشت « اين فتنه اى بود كه تنها بآنها رسيد و بسبب آن بعقب برگشتند ، زيرا اگر ميگفتند شب قدر ( بعد از پيغمبر صلَّى الله عليه و آله ) از ميان نرفته ناچار براى خداى عز و جل در آن شب امرى لازم است ( كه فرود آيد ) و چون بامر اعتراف كردند ، چاره اى نيست جز اينكه صاحب - الامر هم باشد .
شرح - علامه مجلسى گويد : مقصود از روح يا جبرئيل است و يا بزرگترين فرشته خدا و يا مخلوقى كه از جنس فرشته نيست و اشرف و اعظم از آنها است .
طبرسى ( ره ) گويد : آن شب را شب قدر گويند زيرا خدا هر چه در آن سال واقع مىشود در آن شب تقدير ميكند و حكم مينمايد و گفته‌اند : براى اينست كه شب مباركىست و خير و بركت و مغفرت در آن شب نازل مىشود ، پس قدر و منزلت دارد و گفته‌اند : براى اينست كه طاعات و عبادات در آن شب ثواب بسيار دارد - انتهى .
و همين است معنى « شب قدر از هزار ماه بهتر است » يعنى با وجود اينكه قطعات زمان و ايام از نظر ما مساوى و برابر است ولى از نظر خالق جهان و صانع زمين و زمان روز جمعه بر ساير روزها شرافت دارد ، ماه رمضان بر ساير ماهها رجحان و فضيلت دارد ، عيد فطر و عيد قربان در ميان ايام امتياز مخصوصى دارد .
عبادت در شب قدر از عبادت هزار ماه بهتر است . خدائى كه منظومه شمسى را ساخته و ماه و سال و شب و روز پديد آورده ، چنين مقرر داشته است * ( أَ لا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ ) * آيا مىشود كه خالق دقيق كاردان نداند .
و اما راجع بتعيين شب قدر ، مجلسى ( ره ) فرمايد : بعضى از عامه گفته‌اند . يك شب نامعلوم در ميان سالست : برخى گفته‌اند : از ماه شعبان و رمضان خارج نيست و بعضى شب اول و هفتم و هفدهم را گفته‌اند ولى نزد ما شيعيان اختلافى نيست كه شب قدر از شبهاى 19 و 21 و 23 رمضان خارج نيست .
و اما راجع بنزول قرآن در اينشب ، مرحوم طبرسى گويد : خدا در اين شب همه قرآن را از لوح محفوظ بآسمان پائين فرود آورد و سپس جبرئيل در مدت 23 سال آن را كم كم بر پيغمبر صلَّى الله عليه و آله نازل كرد .
موضوع ديگر اختلاف عامه و خاصه در نزول ملائكه است . علماء عامه ميگويند : نزول ملائكة و جبرئيل فقط در زمان پيغمبر صلَّى الله عليه و آله بوده و پس از وفات آن حضرت قطع شده است ، علماء خاصه ( شيعه ) گويند : اولا كلمه « تنزل » فعل مضارعست و دلالت بر استمرار ميكند ، پس بايد نزول ملائكه در هر شب قدرى ادامه داشته باشد و ثانيا استدلالى است كه امام چهارم عليه السلام بكمك دو آيه ديگر قرآن مىنمايد .
بدين ترتيب كه :
خداى تعالى در سوره آل عمران ميفرمايد : اگر پيغمبر از ميان شما برود ، بعقب بر ميگرديد ، يعنى

362