خداست ، براى بندگان در ساخت آن بهره ئى نيست .
شرح - معرفت زمانى كه در لسان اخبار مطلق و بىقيد گفته شود بشناسائى خدا انصراف دارد و شكى نيست كه خدا شناسائى خود را در سرشت و فطرت بشر گذاشته چنان كه علاقه نوزاد را بپستان مادر فطرى او ساخته است بطورى كه هر كس چون خود را از تعصب و اغراض پست دنيوى خالى كند عقلش بوجود صانع حكيم قضاوت مىكند و مرحله اول خداشناسى را بدست مىآورد سپس بتوسط عبادات و رياضات شرعى اين معرفت تكميل مىشود تا بسر حد علم اليقين و حق اليقين ميرسد و بنده در تمام اين مراحل كاسب و طالب معرفت است نه موجد و محدث آن و روش انبياء و ائمه ( ص ) در دعوت و تبليغ همين طريقه بوده است .
3 - طيار گويد : امام صادق ( ع ) در تفسير قول خداى عز و جل ( 115 سوره 9 ) « خدا پس از آنكه قومى را هدايت كرد بگمراهى نبرد تا آنچه وسيله پرهيزكاريست براى ايشان بيان كند » فرمود : يعنى تا بآنها معرفى كند آنچه او را خوشنود كند و آنچه او را خشمگين سازد و نيز در تفسير ( 8 سوره 91 ) « راه خلافكارى و تقوى را بنفس بشر الهام كرد » فرمود برايش بيان كرد : چه بكند و چه نكند و در تفسير ( 3 سوره 86 ) « ما راه را بانسان نموديم ، او يا سپاسگزار شود و يا ناسپاس گردد » فرمود : راه را باو معرفى كرديم و او يا اخذ مىكند و يا ترك مينمايد ، و پرسيد از قول خدا ( 17 سوره 41 ) « اما قوم ثمود را هدايت كرديم ولى آنها كور دلى را بر هدايت برگزيدند » امام فرمود : بايشان معرفى كرديم و آنها كوردلى را بر هدايت برگزيدند در صورتى كه ميشناختند و در روايت ديگرى است براى آنها بيان كرديم .
4 - و گويد : از آن حضرت پرسيدم راجع بقول خداى عز و جل ( 10 سوره 90 ) انسان را بدو راه

229