< فهرس الموضوعات > باب انيّت و مائيت خداى تعالى < / فهرس الموضوعات > از كيفيت توصيفش باين صفات باشد كه از حد تعطيل و تشبيهش خارج كند بناچار بايد برايش ثابت كرد ) ( 1 ) سائل گفت : رنج كارها را خودش متحمل شود ؟ امام فرمود : او برتر از اينست كه زحمت كارها را بتصدى خود بدوش كشد زيرا اين طرز عمل شأن مخلوقست كه انجام كارها براى او بدون تصدى و زحمت ممكن نيست ولى خدا مقامش عاليست ، اراده و خواستش نافذ است ، آنچه خواهد انجام دهد .
شرح - حاصل سخن مرحوم ملا صدرا ( ره ) در بيان انيت و مائيت اينست كه : انيت وجود خاص اشياء است در مقابل مفهوم عام و مشترك وجود كه بر همه چيز از واجب الوجود و ممكن الوجود صادق است و مفهوميست ذهنى خارج از حقيقت اشياء ، و چون از بيان امام عليه السلام معلوم شد كه مفهوم عام وجود خارج از وجود خاص خداوند است سائل گفت : آيا براى خدا وجود خاصى غير از مفهوم عام وجود هست ؟ حضرت فرمود : آرى هست ، و اما مائيت يا ماهيت دو معنى دارد : اول ماهيت در مقابل وجود چنان كه گوئيم ماهيت ممكن خارج از وجود اوست و عموم و اشتراك عارض اين ماهيت شود پس خدا ماهيتى باين معنى ندارد .
دوم - ماهيت بمعنى ما به الشيء هو هو است و برگشت اين عبارت بحقيقت ذات است و مائيت در كلام سائل و امام باين معناست كه براى خدا ثابت فرموده است .
7 - از حضرت ابى جعفر عليه السلام سؤال شد كه : رواست گفته شود : خدا چيزيست ؟ فرمود : آرى چيزى كه او را از حد تعطيل و تشبيه خارج كند ( اين حديث در ص 109 گذشت ) .
< فهرس الموضوعات > باب - آنكه خدا را جز بخودش نتوان شناخت < / فهرس الموضوعات > باب - آنكه خدا را جز بخودش نتوان شناخت 1 - امير المؤمنين عليه السلام فرمود : خدا را بخدا بشناسيد و رسول را برسالتش و صاحبان فرمان را بامر بمعروف و دادگرى و نيكوكارى .

113