سبك مغز و نابكار ، خردمند راه و روش دين پيش گيرد و بردبارى خوى ويست و انديشه منش او اگر از او پرسند پاسخ رساند و چون سخن راند درست گويد و چون گوش دارد نيكو دريابد و چون سخن گويد راست گويد .
و آنكه بدو آرامش يابد وفا كند ، چون سبك مغز را به نيكى ياد آورى كند پرتى پيش گيرد و اگر از نيكى او را فرود آرد باز گردد و اگر به نادانى وادارى به نادانى گرايد و اگر سخن گويد دروغ گويد ، خود در نيابد و اگر خواهى كه وى را بفهمانى درنيابد ، هر گاه نابكار را امانت سپارى نادرستى ورزد و اگر يار وى گردى ترا ننگين سازد و اگر به او كارى واگذارى پاكى نورزد » .
ترجمهء ( 299 ) كسى شايستهء پيشوايىست كه در آن سه منش باشد - امام صادق از پدر خود نقل كرد كه مىگفت : « پيشوايى نشايد جز براى كسى كه سه منش داشته باشد ، پرهيز كارى كه او را از كارهاى ناروا باز دارد و بردباريى كه با آن خشم خويش را زير فرمان خود داشته باشد و خوشرفتاريى كه تواند با پيروان خويش مانند پدر مهربان بوده باشد » .
بزنطى گفته : از امام موسى بن جعفر پرسيدند كه با چه مىتوان پيشواى بعد از پيشوايى را شناخت ؟
گفت : « پيشوا را نشانه‌هايست كه پس از پدرش بزرگ ترين اولاد او باشد و شايستگى پيشواى باشد و وصى پدر خود باشد و تا اندازه‌يى به وصايت پدر خود مشهور شده باشد كه هر گاه كاروانى به مدينه در آيد و بپرسد كه فلان كه را وصى خود ساخته ؟ عموما مردمان بگويند فلان شخص را . سلاح پيامبر در ميان ما مانند تابوتست كه در بنى اسرائيل است يعنى همچنان كه تابوت در بنى اسرائيل نشانهء پيامبرى در دارندهء آن بود سلاح پيامبر نيز نزد هر كه از ما باشد او نيز پيشوا خواهد بود و هر جا

92