و شرح آن از اين قرار است : كه گروهى از اصحاب كه عبارت از " هشام بن الحكم " ، و " هشام بن سالم " و " جميل بن دراج " [1] و " عبد الرحمن بن حجاج " و " محمد بن

[1] " جميل بن دراج " از بزرگان محدثين و فقهاى اصحاب امام صادق و امام كاظم ( ع ) است و از اصحاب اجماع مىباشد يعنى فقها بر تصحيح روايات او و عمل به آنها اجماع كرده اند و در بين فقهاء اصحاب اجماع كه شش نفرند ، داناتر بفقه و بيناتر به احكام بوده و صاحب اصلى از اصول اربعمائة ( چهار صد اصل ) مىباشد . با فشار اقتصادى مىساخت و حاضر به قضاوت نبود بر خلاف برادرش " نوح بن دراج " كه از وى كوچكتر بود مع ذلك قضاوت كوفه را قبول كرد . بوى گفتند چرا قضاوت كوفه را قبول كردى و از عمال خلفا گرديدى ؟ گفت : بدين جهت كه روزى از برادرم پرسيدم چرا به مسجد حاضر نمىشوى ؟ ! گفت : ازار ( زير جامه ) ندارم . منظور از اين سخن نوح اينست كه هر كه با دستگاه موافقت نكند بايد با فقر دست بگريبان باشد چنان كه برادرم فاقد زير جامه است . به هر جهت اضافه بر مراتب علمى مراتب زهد و تقوى و عبادت او هم جالب توجه بوده " فضل بن شاذان " روايت كرده كه وارد بر " محمد بن ابى عمير " شدم و او در سجده بود سجده را طول داد . پس از آنكه سر از سجده برداشت گفتم : چقدر سجده را طول مىدهى ؟ گفت : اگر سجده " جميل بن دراج " را مىديدى چه مىگفتى ؟ روزى وارد بر " جميل بن دراج " شدم او هم در سجده بود سجده را طول داد پس از فراغت از سجده گفتم : چقدر سجده ات طول كشيد ؟ گفت : اگر سجده " معروف بن خربوذ " را مىديدى چه مىگفتى ؟ البته اين اصحاب اقتدا به پيشواى خود ، " موسى بن جعفر ( ع ) " كرده بودند كه حليف السجدة الطويله بوده است . " جميل بن دراج " اضافه بر اينكه گنجينه علوم ظاهرى بوده از اصحاب سر " حضرت صادق ( ع ) " هم بوده است . كشاف حقائق ، حقايق و اسرارى را به او القا فرموده و دستور داده بود كه جز آنچه رفقايت در آن اتفاق دارند چيزى را به آنها اظهار مكن . در پايان زندگى نابينا شده بود و در زمان امام هشتم بدرود زندگانى گفت .

76