اما عبارت " خاندان فلان " در كلام امام ، لازم نيست كه حتماً بنى عباس باشند آنگونه كه سيد بن طاووس فهميده است ، زيرا در ساير روايات كه ائمه ما ( عليهم السلام ) تعبير به فلان و آل فلان نموده‌اند ، گاهى منظور بنى عباس و گاهى خاندان هايى است كه قبل از ظهور حضرت مهدى ( عليه السلام ) فرمانروائى مىكنند ، مثلا روايات متعددى وجود دارد كه مىگويند : اختلاف بين خاندان فلان و آل فلان ، از حكام حجاز بر سر انتخاب فرمانروا ، رخ مىدهد و اين تفرقه به قبايل حجاز سرايت مىكند ، آنگاه مهدى ( عليه السلام ) ظهور مىنمايد . پس منظور از بنى فلان در اين حديث بنى عباس نيست بلكه خاندانى است كه قبل از ظهور حضرت در حجاز حكومت مىكنند . مانند روايتى كه از امير مؤمنان على ( عليه السلام ) به دست ما رسيده كه حضرت فرمود :
" آيا خبر ندهم شما را به آخرين حاكم آل فلان ؟ عرض كرديم چرا اى امير مؤمنان . فرمود : كشته شدنِ بيگناهى در منطقه حرم از قبيله اى از قريش ، سوگند به خدايى كه دانه را شكافت و موجودات را هستى بخشيد ، پس از اين حادثه ، تنها پانزده شب از سلطنتشان باقى خواهد ماند " [1] غير از اين روايت ، روايات ديگرى وجود دارد كه اختلاف بين خاندان فلان و يا به هلاكت رسيدن فرمانرواى ظالمى از آنان را بيان كرده و مىگويد پس از آن سفيانى خروج خواهد كرد و يا ظهور حضرت بوقوع خواهد پيوست و يا بيانگر برخى از نشانه ها و پيشامدهاى نزديك ظهور است . بنابراين بايد عبارت بنى فلان در اين روايت را به غير بنى عباس تفسير نمود زيرا صدها سال پيش ، حكومت آنها سپرى شده و آنچه در اين روايت مطرح است متصل به زمان ظهور حضرت است .
به نظر مىرسد رواياتى كه به صراحت از بنى عباس نام برده نيز حتماً بايد مورد بررسى و دقت قرار گيرد . زيرا ممكن است اين روايات از امامان ( عليهم السلام ) با عبارت

[1] بحار : 52 / 234 .

212