" وانا من شروطها " يعنى مسأله ولايت تكميل كننده توحيد است ، اگر مسأله سرپرستى و رهبرى عادلانه و آگاهانه در جامعه مسلمين حل نشود ، يگانه پرستى واقعى استقرار نخواهد يافت و باز هم طاغوتها بجاى خدا مىنشينند و حكمروائى خواهند كرد .
ورود به مرو موكب امام ( عليه السلام ) روز دهم شوال به مرو ، پايتخت كشور بزرگ اسلامى آن روز رسيد ، چند فرسنگ مانده به شهر مورد استقبال مأمون و فضل بن سهل وگروه كثيرى از بزرگان آل عباس و علويان قرار گرفت .
بعد از چند روز كه به عنوان استراحت و رفع خستگى راه گذشت ، مذاكرات آغاز شد ، مأمون پيشنهاد خود ، مبنى بر واگذارى خلافت به آن حضرت را مطرح كرد ، امام از پذيرش آن امتناع نمود . ( 1 ) بسيارى از مردم از اين كه امام چنين پيشنهاد جالبى را نمىپذيرفت در شگفت ماندند ، فضل بن عيسى با شگفتى مىگفت : خلافت را هيچ گاه چون آن روز بى ارزش و خوار نديدم ، مأمون به على بن موسى ( عليهما السلام ) واگذار مىنمود وايشان از قبول آن خوددارى مىكرد .

1 - در مدارك اصيل تاريخى هنگام دعوت امام به مرو ، نامى از خلافت يا ولايتعهدى آن حضرت به ميان نيامده است ، و ظاهرا اين فكرى بود كه بعدا براى مأمون پيش آمده ، و يا اگر هم قبلا داشت آن را ابراز نمىنموده است ، و آنچه در بعضى از كتب آمده كه مأمون امام را به عنوان قبول خلافت دعوت نمود مخدوش است .

23