عبدالرزاق همين روايت را به صورت :
شما ابو بكر را - و همچنين مرا - ستمكار و گنهكار دانستيد .
و بيهقى فقط به لفظ ( ستمكار ) اكتفا و نقل كرده است .
بخارى و احمد هم چنين نقل كرده‌اند :
شما دو نفر خيال كرديد كه ابو بكر چنين و چنان است .
و در برخى از مصادر آمده :
شما فكر كرديد كه خدا مىداند .
پس مطلبى كه در صحيح مسلم واضح و روشن آمده در بقيه مصادر از آن كاسته شده و سپس با جملات مبهم نقل شده است .
ابن حجر در فتح البارى عذر آنها را چنين بيان نموده كه : زهرى - راوى اين روايت - گاهى به صراحت مطلب را گفته و گاهى به كنايه !
در هر صورت ابن حجر اين اضافه را در روايت ثابت و مسلّم مىداند . ( 1 ) 20 . طبرانى در روايت « رزية يوم الخميس » مىنويسد : عمر گفت هنگامى كه پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) قلم و كاغذ طلب نمود تا نوشته اى براى امت بگذارد كه هرگز گمراه نشوند ، عمر گويد : ما از شنيدن اين كلام به شدّت ناراحت شديم ! تا آخر آنچه گذشت .
ولى در كنز العمال جمله ( فكرهنا ذلك أشدّ الكراهة ) حذف شده است . ( 2 ) 21 . در مصادر عامه به نقل از پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) آمده است : « مثلي ومثلكم كمثل رجل

1 . فتح البارى 6 / 144 . 2 . المعجم الأوسط 6 / 162 ( چاپ رياض ) ، جامع الأحاديث 13 / 263 ( و مراجعه شود به 259 ) ، كنز العمّال 5 / 644 .

407