* گويند : ما اصلا كارى نداريم كه مراد از اين روايات چيست ؟ ! ( 1 ) * بر ما واجب است كه از تفسير و تبيين آن سكوت كنيم ! ما كه حق اعتراض بر صحابه نداريم ! ( 2 ) هركس در اين موارد صحبت كند رافضى است !
* صحابه در اين گونه امور معذور بوده‌اند ، كوشش و اجتهاد خويش را نموده‌اند ، بر فرض خطا باز هم يك اجر نصيب آنها مىشود . ( 3 ) * برخى از مؤلفين با تقطيع آثار و اخبار يا ايجاد ابهام در آن ، ميراث گذشتگان را به صورت تحريف شده تدوين نموده‌اند ، و گروهى از ناشران متأخر با تحريف و دست بردن در تأليفات قدما ، باقيمانده آثارى كه دلالت بر مطاعن خلفا و صحابه داشته را از آن كتابها اسقاط و سپس به نشر آن اقدام نموده‌اند و دستور قرآن در مورد رعايت امانت را زير پا گذاشته‌اند . ( 4 ) * تغيير و تبديل نام افراد ، تبديل الفاظ ذمّ به مدح ، استفاده از الفاظ مبهم مانند : « فلان » و يا مبهم آوردن جمله‌ها نيز از روشهاى رائج در تحريف نقلهاى تاريخى است .

1 . شرح اصول اعتقاد اهل السنة و الجماعه لالكلائى 1 / 163 ، 169 ( چاپ رياض ) . 2 . رجوع شود به : ابكار الأفكار آمدى 474 ، 478 ( نسخه عكسى ) ، مواقف 3 / 641 - 644 ، شرح مواقف 8 / 373 - 374 ، المحصول رازى 4 / 349 - 350 ، مقدمه الاصابه 1 / 25 ، مختصر تاريخ دمشق 25 / 75 ، تحقيق مواقف الصحابه 1 / 130 - 142 ، حاشيه كستلى بر شرح العقائد 187 ( چاپ استامبول ) ، الشرح و الابانه على اصول السنة والديانه 63 - 64 . 3 . المنتقى من منهاج الاعتدال 319 - 320 ( خلاصه منهاج السنه ابن تيميه از ذهبى ) . 4 . مرجع فقيد شيعه علامه مرعشى مىنويسد : ما بر خيانت هايى از جانب افاضل معاصر از عامه دست يافتيم كه در نشر كتب حديث ، تفسير و كلام دست به نيرنگ ، دسيسه و تحريف زده و آنچه در فضائل ( اهل بيت ( عليهم السلام ) ) و مطاعن ( دشمنان آنها ) بوده از كتاب اسقاط نموده و از جانب خودشان چيزهايى بر كتابها افزوده‌اند به نحوى كه هيچ اطمينانى به چاپهاى اخير نيست . اين گونه موارد بسيار است . . . ( شرح احقاق الحق 3 / 90 - 91 ) .

399