يعنى : آن هنگام كه خداوند پيامبر خود را قبض روح نمود ، گروهى به پيشينه خود باز گشتند و راههاى انحراف پى گرفتند و به پناهگاههاى نامطمئن پناه آوردند ( و امور را به كسانى واگذار كردند كه از جانب خدا معين نشده بودند ) و با غير رحم پيوند كردند و آن سبب ( بين خدا و خلق ) - كه خداوند فرمان به دوستى با آنان داده بود - ( يعنى خاندان پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) ) را رها كردند و بناى ( خلافت ) را از ريشه كندند و در محل نامناسب بنا نمودند .
پس چنين نيست كه هر كس روزگارى با پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) همراه شد تا ابد راه خير و صلاح را مىپيمايد و هرگز رفتار ناپسند از او ديده نخواهد شد و ايمان و تقواى او قطعى شمرده شود .
محمد فريد وجدى - نويسنده سنّى معاصر - چنين مىنگارد :
پيش كسوتان در تاريخ و حديث اسلامى در برابر رخدادهايى كه براى نخستين گروه اين امت روى داد سكوت كرده و ادب و احترام ظاهرى را حفظ مىكنند و از اظهار نظر روى مىتابند ; آن هم درباره حوادث وحشتناكى كه بزرگترين دگرگونى را در اين امّت بر جاى نهاد . به اين دليل كه در اين رويدادها اسرار و رموز تقّدم و تأخّر نهفته است . از اين روست كه تاريخ آن دوران براى ما تاريك و پيچيده و مبهم گرديده است .
بيشتر مسلمانان بر اين باورند : اگر شخصى نسبت به يكى از اصحاب پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) انتقادى داشت و يا بر خلاف نظر او سخنى گفت ، مرتكب گناهى شده است . اين گمان آنان را به وسوسه انداخته تا وقايع و حوادث آن دوران را از پس پرده ، وارونه ببينند ; از اين رو هر چيزى را نيك پنداشته و هر كارى را محكم و متقن تصور كرده‌اند .

250