براى فرار از جنگ عذر و بهانه مىآورند و آنگاه از اينكه جان سالم بدر برده‌اند ، شادمان اند .
سوگندهاى دروغ مىخورند .
به منظور مخالفت با پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) توطئه شبانه دارند .
در قلبهاى آنها مرض است .
مىخواهند بر خداوند نيرنگ زنند .
در برابر مؤمنان اظهار ايمان كرده ولى در خلوت با شيطانها [ و كافران ] مىگويند : ما با شماييم ، ما آنان را به مسخره گرفته‌ايم . ( 1 ) بلكه نزول آيات در مذمت برخى اصحاب در سوره مباركه توبه موجب شده بود كه بعضى از آنان - مانند عمر بن الخطاب - از سوره توبه بهراسند .
سيوطى از ابن عباس نقل مىكند كه عمر مىگفت :
سوره توبه به عذاب نزديك تر است ; اين سوره مردم را رها نكرد تا آنكه نزديك بود كسى را بى عيب نگذارد .
هم چنين او نقل مىكند كه عمر گفت :
قبل از آنكه نزول سوره توبه به پايان رسد ، گمان داشتيم كه كسى از ما باقى

1 . سوره بقره : آيات 8 - 18 ، سوره آل عمران : 167 - 168 ، سوره نساء : 60 - 63 ، 66 ، 72 ، 77 ، 81 ، 88 ، 108 ، 137 - 145 ، سوره توبه : 25 ، 38 - 42 ، 45 - 69 ، 73 - 87 ، 90 ، 93 - 98 ، 101 ، 107 ، 109 - 110 ، سوره احزاب : 1 ، 10 - 20 ، 48 ، 60 - 61 ، 73 ، سوره حضرت محمد ( صلى الله عليه وآله و سلم ) : 20 ، 25 - 26 ، 29 - 30 ، سوره فتح : 6 ، سوره حجرات : 17 ، سوره حديد : 13 - 15 ، سوره مجادله : 14 - 19 ، سوره حشر : 11 ، سوره صف : 2 - 3 ، سوره جمعه : 11 ، آيات سوره منافقين ، سوره تحريم : 9 .

245