يعنى : بدانيد كه شما هرگز راه راست را نخواهيد شناخت مگر اينكه بدانيد چه كسانى آن را رها كرده‌اند ، و محال است به عهد و پيمان خداوند در قرآن وفادار باشيد تا كسانى را كه پيمان شكنى كرده‌اند بشناسيد ، و هيچ گاه نمىتوانيد به قرآن تمسك نماييد جز آنكه بفهميد چه كسانى آن را دور انداخته‌اند .
امام باقر ( عليه السلام ) مىفرمايد : « من لم يعرف سوء ما أُتي إلينا من ظلمنا وذهاب حقّنا ، و ما رُكبنا به ، فهو شريك من أتى إلينا في ما ولينا به . . » ( 1 ) يعنى : شريك ستمگران بر ما خواهد بود كسى كه شناخت به ظلم و ستم و رفتار ناپسندى كه با ما شد نداشته باشد ، و نداند چه بر سر ما آوردند و ( چگونه ) حق ما را به يغما بردند .
امام صادق ( عليه السلام ) فرمود : « ثلاث من علامات المؤمن علمه بالله ، و من يحبّ ، و من يبغض » . ( 2 ) يعنى : سه ويژگى از علامات مؤمن به شمار مىرود : علم و معرفت او به خداى تعالى ، شناخت كسانى كه بايستى به آنها محبت نمود ، و شناخت كسانى كه بايستى بغض و كينه آنها را به دل داشت .
و فرمود : خدا فرموده : من ده فريضه براى بندگان قرار داده‌ام كه اگر به آن معرفت داشته باشند اهل بهشت خواهند بود . . .
ششم : شناخت دشمن من ابليس ، خودش و يارانش . ( 3 )

1 . عقاب الأعمال 208 ، بحار الانوار 27 / 55 . 2 . كافى 2 / 126 ، بحار الانوار 1 / 215 و 69 / 246 . 3 . بحار الانوار 66 / 13 .

240