نحو نموده بودى صحيح بود .
مىگوييم : اعتماد به اين حديث در اثبات اين مطلب ممكن نيست . أما أولا :
به جهت آن كه ظاهر مىشود اين واقعه در سفرى بود كه عمار در خدمت جناب رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله بود ، با وجود تمكن از استكشاف از حقيقت حال از آن سرور أبرار ، چگونه [1] ممكن است كه ايشان فرموده باشند كه اگر پيش خود چنين كارى مىكردى صحيح بود ، خصوصا در مثل چنين واقعه .
و أما ثانيا مىگوييم : مفروض اين است كه عمار جاهل بود از كيفيت تيمم و معلوم است اين كيفيت از امور توقيفيه است كه مىبايد دو دست خود را به خاك زد و به دو كف مسح جبهه و ظهر كفين نمود ، اين امرى است محال است كه كسى بدون تعليم معلمى تواند به آن رسيد .
با وجود اين چگونه مىفرمايند جناب رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله كه اگر چنين عملى نزد خود نموده بودى خوب و صحيح بود ، با وجود آن كه نظر به توقيفيت آن محال بود كه تواند شد كسى نزد خود چنين عملى نمايد به قصد امتثال ، به خلاف غلطيدن به خاك آن راهى داشت كه توهم شود ، چنانچه مذكور شد به خلاف كيفيت مطلوبه در تيمم .
و أما ثالثا مىگوييم : توهم دلالت اين حديث به جهت همين لفظى است كه مذكور شد ، از آنچه ذكر كرديم در أول مشخص شد كه اين حديث مذكور است در كتب معتبره ، اين لفظ در هيچ يك مذكور نيست مگر در فقيه .
ظاهر است كه اين واقعه يك مرتبه بوده است ، عمار نظر به طريق توهمى كه مذكور شد خود را به خاك غلطانيد ، جناب رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله ايشان را تقبيح فرمودند كه اين فعل حمار است ، مناسب همين قدر است ، چنانچه مذكور در

[1] فيه مصادرة ، لان أصل الكلام في صورة التمكن عن استكشاف الحال - ا س د .

90